Agjerimi dhe edukimi i vetvetes
Dobitė
shėndetėsore tė agjerimit
Adhurimi nė muajin Ramazan
Pranvera e Kuranit
Lutje(Duaja)dhe kėrkesa e faljes sė
mėkateve(El-Istigfar)
Falja dhe lėmosha
Ngjarje tė pavdekshme
Lutjet dhe veprimet e muajit tė Ramazanit
Nga gjėrat e pėrbashkėta qė ėshtė mirė tė bėhen
gjatė dtėve tė muajit tė Ramazanit
Gjėrat e pėrbashkėta qė ėshtė mirė tė kryhen gjatė
netėve tė muajit tė Ramazanit
Lutje tė netėve tė Ramazanit
Lutje gjithashtu me anėn e kėsaj
lutjeje(duaje)
Lutje pėr syfyrin
Gjėrat e pėlqyeshme Natėn e Kadrit
Lutja e ndarjes nė tė premten e fundit tė muajit tė
Ramazanit
Nė
emėr tė Zotit tė Madhėrishėm!
O
ju
qė besuat, agjerimi u ėshtė bėrė obligim sikurse qė ishte obligim
edhe i atyre qė ishin para jush, kėshtu qė tė bėheni tė devotshėm".
"(jeni tė obliguar pėr) Ditė tė caktuara, e kush ėshtė i sėmurė prej jush ose ėshtė
nė
udhėtim (e nuk agjeroi), atėherė
ai (le tė agjerojė) mė vonė
aq ditė. E ata qė i rėndon
ai (nuk mund tė agjerojnė),
janė tė obliguar pėr kompensim, ushqim (ditor), i njė tė varfėri e
ai qė nga vullneti jep mė tepėr, aj o ėshtė aq mė mirė per tė.
Mirėpo, po qe se e dini, agjerimi ėshtė
mė
i
mirė pėr ju".
"(ato ditė tė numuruara janė) Muaji
i Ramadanit qė nė tė (filloi tė) shpallet
Kurani, qė ėshtė udhėrrėfyes pėr njerėz dhe sqarues i rrugės sė
drejtė dhe dallues ( i tė vėrtetės nga gėnjeshtra). e kush e pėrjeton prej jush kėtė muaj, le tė agjerojė aq
ditė nga
ditėt e mėvonshme.
Allahu
me kėtė dėshiron lehtėsim pėr ju, e nuk dėshiron vėshtirėsim per
ju. (tė
agjeroni ditėt e leshuara mė vonė).
Qė
tė plotėsoni numurin, tė madhėroni Allahun pėr atė
se ju udhėzoi
dhe qė tė falenderoni".
Suretu EI Bakare,
ajetet 183,184,185
Ky nėnshtrim ndaj urdhėrit tė Allahut pėrbėn
adhurimin e sinqertė, e bėn njė tė vetėm adhurimin me realitetin e
tij vullnetor, mendor dhe shpirtėror.
Agjeruesi, i cili ia ndalon vetes sė vet kėnaqėsitė e jetės pa asnjė
imponim, presion apo ndonjė shkak tjetėr, pėrveē zbatimit tė urdhėrit
tė Zotit, provon nė kėtė mėnyrė nėnshtrimin e tij ndaj urdhėrit
tė Zotit dhe adhurimin e sinqertė per Tė.
Hadithi i
shenjtė
(thėnie e Pjegamberit(S.a.s) na e bėn tė qartė kėtė kur thotė:
"Agjeruesi,
edhe sikur tė jetė nė shtrat, nėse nuk pėrfol ndonjė musliman tjetėr
nė mungesė, konsiderohet adhurues."
Resulullahu (S), nga ana e tij, e ka bėrė tė qartė
nė njė fjalim tė vyer shpirtin besimtar, i cili e dallon atė qė
agjeron pėr Allahun me sinqeritet e besnikėri, duke u bėrė altar (Mihrab) i
adhurimit. Aktiviteti trupor i agjeruesit, tė nėnshtruar
ndaj urdhėrit tė Zotit, kthehet nė adhurim. Jo mė kot Resulullahu
(S) e konsideronte gjumin e adhuruesit dhe frymėmarrjen e tij adhurim,
pasi ato lindin e zvillohen nė njė trup adhurues, i cili
ėshtė privuar nga kėnaqėsitė dhe gjėrat e dėshiruara e tė lejuara
nė pėrgjigje tė urdhėrit tė Sundimtarit tė sė vėrtetės. Kėshtu
ai ka thėnė: "Shpirtėrat tuaj nė agjerim
janė tė Iavdėruar dhe gjumi juaj nė tė ėshtė
adhurim".
Ali Ebin Musa Er-Rida (a) tregon se ka dėgjuar
nga prindėrit e tij dhe gjyshi i
tij Resulullahu (S), i cili ka thėnė:
"
O njerėz! Kush nga ju gjatė kėtij muaji mirėson
sjelljet e tij morale, ai do tė lejohet tė
kalojė rrugėn
(Siratin), ditėn kur tė rrėshqasin kėmbėt nėpėr tė"
Agjerimi dhe edukimi i vetvetes
ē'do adhurim nga adhurimet qė ka obliguar
Allahu i
Madhėrishėm si: agjerimi, falja, pelegrinazh nė EI-Haxhy,
zekati... etj., ka tė mirat dhe dobitė e veta shpirtėrore,
edukative dhe shoqėrore tė shumta. Ato, pėrveē qė janė
adhurim ndaj Zotit, me anėn e tė cilave njeriu shpren nėnshtrimin e
tij ndaj tė vet dhe
afrimin me Te me
njė qėllim te sinqertė e besnik, lėnė nė shpirtin e tij,
shoqėrinė dhe personalitetin e tij, ndikime rregulluese e
reformuese, kontribuojnė nė procesin e ndryshimit tė vetvetes e tė
edukimit tė tij shpirtėror. Agjerimi ėshtė njeri
prej formave tė adhurimit tė permendura, qė ndihmon nė
ndryshimin dhe rregullimin e personalitetit njerezor e
shoqėror.
Agjerimi ka dobi edukative dhe ndikime reformuese e rregulluese tė mėdha
mbi sjelljet morale tė njeriut dhe lidhjet e tij me anėtarėt e tjerė
tė shoqerisė. Feja islame nuk e obligoi adhurimin e agjerimit vetėn
per atė qė njeriu tė mos hajė, tė mos pijė e tė mos bashkohet me
gruan, por e bėri edhe njė mbrojtje tė njeriut nga ē'do gjė e
ndaluar, ku mund tė bierė ai qoftė me fjalė qoftė me vepra.
Tregojnė se Resulullahu (S) ka thėnė:
"Gjeja mė e
pakėt qė i ka imponuar Allahu
agjėruesit
gjatė agjerimit ėshtė ushqimi dhe pija"
Agjerimi, pra, nuk ėshtė njė proces shkėputjeje
nga ushqimi dhe pija, por njė obligim,
qė synon tė ndalojė njeriun nga gjerat e ndaluara, t'i rrise atij ndjenjėn e
besimit si dhe ta edukoj ė atė me njė edukatė tė shėndoshė
morale e shpirtėrore. .
Ai
ndikon nė edukimin e njeriut nė dy drejtime
kompletuese:
Sė
pari ėshtė ndalimi i njeriut dhe largimi
tij
nga gjerat e ndaluara, nga gjėra me tė cilat nuk duhet
tė
merret si: cmira, shpifja , gėnjeshtra, grindjet dhe
armiqėsimi
me tė tjerėt... etj.
Ndėrsa
drejtimi i dytė ėshtė inkurajimi e nxitje, qė
synon
tė ngrejė nivelin moral e shpirtėror tė njeriut nė
sajė
tė synimit per tė arritur gjerat e lejuara e tė pėlqyera
si: lėmosha, lutja, leximi i Kuranit , kujtimi Ai Allahut dhe
kryerja
e veprave tė mira. Agjerimi ėshtė njė shkollė
pėr edukimin e shpirtit dhe pėrgatitj
en ė tij
nga ana islamike nė mėnyrė tė
gjithanėshme.
Tregimet e shenjta, qė ekzistojnė per kėtė gjė, na sqarojnė
edukatėn e agjeruesit: atė tė cilės duhet t' pėrmbahemi
dhe atė tė cilės duhet t' japim fund, per te
arritur
qėllimet e agjerimit dhe per tė ruajtur sevapin e adhurimit.
Kėshtu Imam Aliu (a) tregon se Resulullahu (S) ka
thėnė:
"Kush agjeron
muajin
e Ramazani me besim e
kėnaqėsi dhe largon degjimin e tij,
shikimin
dhe
gjuhėn e tij nga njerėzit, atėhėr agjerimi i
tij pranohet nga Allahu.
Ky ia fal atii mėkatet qė ka bėrė dhe do t' shkruajė atij sevapin e
durimtarėve"
Kurse Imam EI-Baker (a) tregon se Resulullahu (S)ka
thėnė:
"Resulullahu (S) i tha Xhabir Bin Abdullahut (RD):
O Xhabir! Ky ėshtė muaji i Ramazanit.
Kush
agjėron ditėt e tij dhe falet netėve tė tij, kujt i zbutet barku dhe i pushon gjuha ai ka dalė nga mėkatet e tij, ashtu siē ka dalė nga vetė muaji"
" Xhabiri i tha:
"0 Resulullah(S)! Nuk ka thėnie mė tė bukur e mė tė
mirė
se kjo". Atėhėr Resulullahu (S) i tha; "0
Xhabir!
por nuk ka kusht, mė tė forta se kėto".
Imam-Es-Sadiku (a)
tregon gjithashtu se kishte
dėgjuar nga prindėrit e tij tė thonė se
Resulullahu (S) ka
thėnė:
"Robin agjėrues, kur e shajnė, te pėrgjigjet
selam alejkum (paqa qoftė me ju) dhe tė thote se
nuk tė shaj siē
mė shave ti mua.
Zoti Ai Madh
e i
Bekuar ka thėnė: "Ndihmoje robin tim nė
agjerim nga e keqja e robit tim, tė cilin e shpėrbleva me zjerrin e
ferrit" "
Per Imam Es-Sadikun (a) tregohet tė kete thėnė:
"Agjerimi nuk ėshtė vetėm per ushqim dhe
pije". Dhe ka vazduar: "Unė e gėzova Mėshiruesin me
agjerim domethėnė, me agjerimi dhe heshtje". Nė njė vend tjetėr
spjegohet se ē'farė Iloje heshtjeje ėshtė kjo, duke thėnė: "Nėse
agjeroni, kafshoni gjuhėn tuaj, mbyllni shikimet tuaja dhe mosu grindni
me njėri-tjetrin e as mos e kini zili njėri-tjetrin
Resulullahu (S) dėgjoi njė grua qė po shante shėrbėtoren
e vet, megjithėse po agjeronte, Atėherė ai e ftoi ate tė hante duke i
thėnė: "Ha!". Ajo iu pėrgjigj: "Une
agjeroj". Atėherė Resulullahu (S) i tha: "Si ka mundėsi tė
agjėrosh, kur ti nxjerr gj ithė kėto fjalė sharėse pėr shėrbėtoren
tėndė? . Agjerimi nuk ėshtė vetėm mos ngrenie e mos pirje."
Imam
Es-Sadiku (a)i kėshillon kėshtu agjėruesit:
"Nėse
agjėron, le tė agjerojė edhe degjimi yt edhe vėshtrimi yt, duke mos u
marrė me gjera qė ju janė ndaluar. Le tė agjerojnė tė gjitha organet
e tua e tė mos kryej nė veprime tė shėmtuara. Largo prej vetes mendimet e
liga dhe mos i lėndo shėrbėtorėt.
Le tė duket tek ti madhėshtia
e agjerimit. Nlundoju sa mė shumė t'i pėrmbahesh heshtjes, pėrveē
rasteve kur kujton Allahun. Mos e bėj ditėn e agjerimit tėnd si ditėt
kur nuk agjeron. Mjerė ti "Nėse bėn dashuri, puth apo qesh me zė
tė lartė. Allahu nuk i duron dot ato"
Qėndrimi i ashpėr kundėr
pėrfoljes sė tjetrit nė mungesė, shpifjes dhe gėnjeshtres gjatė
agjerimit jepet nė shumė raste, aq sa thashethemexhinjtė, shpifėsit
dhe gėnjeshtarėt llogariten nė radhėn e mosagjeruesve, ashtu siē e
Ilogariti Resulullahu (S) ate gruan qė shau shėrbėtoren e vet nga radhėt
e mosagjerueseve.
Nė porositė e
Resulullahut (S) per Imam Aliun (a) thuhet:
"0 Ali! Ki kujdes
nga thashethemet e pėrfolje e tė tjerėve, kurse shpifja ndjell torturėn
e varrit"
Po ashtu ai thot:
"Kush pėrflet vėllaun
e tij musliman nė mungesė, agjerimi i tij nuk pranohet dhe i kundėrshtohet
abdesi. "Nėse ai vdes nė kete gjendje, vdes bashkė me atė qė ia
ka ndaluar Allahu".
Nė kete mėnyrė na sqarohet kultura e agjerimit. Agjeruesi nuk duhet te
pushojė sė punuari per te pasuruar moralin dhe sjelljet e veta. Muaji i
Rarnazanit ėshtė muaji i adhurimit, muaji i ndryshimit te vetes e
i rregullimit e i mirėsimit te saj.
Qėllimet
ndryshuese e reformuese le agjerimit nuk mund te realizohen pėrveēse
duke iu pėrmbajtur kėsaj kulture dhe duke punuar sipas direktivave te
saj. Ndryshe agjeruesi nuk fiton nga agjerinti i tij asgjė pėrveē
vuajtjes nga uria, etja dhe mundime te tjera.
Feja islame dėshiron tė ndryshojė e transformojė njeriun dhe vetė
shoqerinė. Logjika e ndryshimit ėshtė shpriti njerezor, Kur realizohet
prėsosja e shpirtit njerezor, duke u bazuar nė fenė islame, atėherė
ndodh edhe ndryshimi i shoqėrisė njerėzore dhe reformimi i saj per tė
mirė.
Kurani na e provon kete ligj shoqėror me thėnien:
"Allahu nuk e prish gjendjen (nuk na largon le mirat) pėrderisa
ata ta ndryshojnė veten e tyre"
Suratu Er-Ra'd, ajeti
11.
Islami ka obliguar rite dhe adhurime (ibadete) kohore dhe vendore, si
haxhillekun, agjerimin, festat, faljen e tė premtes, pėrcjelljen e te
vdekurit, etj. me qėllim qė te krijojė njė atmosferė shpirtėrore te
aftė pėr tė ndryshuar e reformuar shpirtin njerezor dhe per tia nėnshtruar
atė Krijuesit te tij.
Agjeruesi duhet pa tjetėr tė ngulisė
thellė nė veten e tij kete realitet, te punojė per ta bėrė
muajin e Allahut njė rast pėr pendim e mirėsi, ndryshim e pėrsosje
morale e sjelljeje.
***
Agjėrimi ka qėllime
dhe pėrfitime me interes jo vetėm per vetė agjėruesin, por edhe qėllime
e pėrfitime qė shkojnė nė interes te shoqėrisė islame. Sa mė tepėr
tė pėrmirėsohet personi aq mė shumė pėrmirėsohet shoqėria,
sidomos kur elementet mirėsues, me fuqitė mendore, shpirtėrore e
psikologjike qė pėrmbajnė, do tė mund e krijojnė njė rrymė shoqėrore
me ndikim tė madh nė jetėn e shoqėrisė
Feja islame gjithnjė e shikon personin nga dy pikepamjė nga pikėpamja
se ai ėshtė njė person i lirė dhe nga pikėpamja se ai ėshtė pjesė
e shoqėrisė, i alle tė influencojė e tė influencohet prej saj. Mbi
kete bazė rregullat ligjet, sistemet, morali dhe kultura qė transmeton
mesazhi islam bashkėpunojnė me njėri-tjetrin herė si individė me
vete e herė si pjese e sė teres.
Po ashtu, ne pamė se agjerimi ndihmon nė mėnyrė efektive nė
ndryshimin dhe mirėsimin e anės morale dhe edukative te
individit te shoqerisė dhe tė vetė marrėdhėnieve shoqėrore.
Nga kjo pikėpamje agjerimi sjel gjithashtu, pėrfitime dhe interesa tė
rnėdha ekonomike, pėr tė cilat flasin bisedat dhe tregimet e anėtarėve
tė Ehli Bejti (a) (Familjes sė Profet Muhammedit). Por kėto ndikime
morale, shoqėrore, ekonomike dhe fetare kanė edhe pasoja e influencė nė fushėn e politikės. Veprimet dhe
aktivitetet, qė bėn njeriu, janė tė lidhura njėra me tjetrėn Kėshtu,
besimi tek Allahu dhe tek Dita e Gjykimit influencojnė nė anėn fetare,
morale, politike dhe ekonomike, qė nga ana e tyre influencojnė edhe mbi
njėratjetren. Nė kete mėnyrė lind ndikimi dhe pėrsosja e ndėrsjelltė
nė jetėn e njeriut dhe te shoqėrisė.
Duke karakterizuar dhe pėrshkruar kete realitet, Imam Ali
Bin Mu sa Er- Rida (a) thotė:
"U urdhėruat tė agjeroni me qėllim qė le njihni se ē'ėshtė uria dhe
etja, per te provuar vėshtirėsitė e botės sė pėrtejme. Le tė jetė agjeruesi i
qetė dhe i nėnshtruar dhe le ta dijė se si bėhet durim pėrballė asaj
qė e ka goditur nėpėrmjet urisė dhe etjes. Le te meritojė mirėsinė,
pėrfshirė kėtu edhe privimin nga kėnaqėsitė e lakmitė. Kjo do te
jetė per tė predikim per le tashmen dhe per tė ardhmen e largėt. Tė mėsoni
se ē'vlerė tė lartė ka kjo pėr njerėzit e varfėr e tė pamundur nė
kėtė botė dhe, per pasojė, te tregoni dashuri ndaj atyre qė Allahu u
ka imponuar kufizime nė jetėn e tyre"
Ndėrsa Imam Es-Sadiku
(a) ka thėnė:
"Agjerirni ėshtė obligim i Allahut, qė nėpėrmjet tij tė
barazohet edhe i varfėri edhe i pasuri. Kjo pasi i pasuri nuk e din se ėshtė
uria dhe etja dhe, duke agjėruar, do ta mėshirojė te varfėrin. I pasuri, kur don njė gjė,
e arrin atė. Por Allahu deshi qė ta ndreqė krijesėn e Tij duke e bėrė
tė pasurin te ndjejė e te kuptojė se ē'ėshtė uria e dhimbja me qėllim
qė te tregojė butėsi e dhimbjė per te dobėtin dhe te mėshirojė te
uriturit"
Nė
kete mėnyrė imamet e Ehli Bejtit (a) na e sqarojnė urtėsinė edukuese
dhe vlerat shoqėrore, shpirtėrore, ekonomike e politike qė ka agjerimi,
qė, nga ana e vet, ndihmojnė nė gjendjen e pėrgjithėshme te shoqėrisė
islame.
Kjo
ndjenjė e ndėrgjegjėshme per dhimbjen ndaj tė varfėrve dhe per nevojėn
e barazisė thyen prirjet dhe shfaqjet e mendjemadhėsisė dhe tė pėrbuzjes
sė tė tjerėve, duke i bėrė njerėzit tė ndjehen te barabarte, tė
kuptojnė ėshtė dhimbja qė, te shkakton varfėria dhe nevoja, dhe, per
pasojė, t' shtyjnė ato drejt barazisė dhe vllazėrisė, te ngritura mbi
mirekuptimin dhe ndjenjat e pėrbashkėta tė ndėrgjegjes.
El-Harru El-Amilij, El-Uasailu, Vell.4. Kultura e
agjeruesit
Dobitė
shėndetėsore
tė
agjerimit
Resulullahu (S) ka thenė:
"Agjeroni qė tė
shėndosheni"
Robi
e agjeron muajin e Rarnazanit pėr tė kryer detyrėn e vet dhe nė kėtė
mėnyrė ai i afrohet Zotit tė Madhėrishėm. Por agjerimi ka shumė pėrfitime
si pėr vetė individin agjėrues ashtu dhe pėr shoqėrinė, pėr tė
cilat Resulullahu (S) ka thėnė: "Agjeroni
qė tė shėndosheni".
Shkencėtarėt qė , punojnė nė fushėn e shėndetsisė thonė se dobitė
e agjerimit pėr shėndetin e njeriut dhe formen e tij trupore janė
shumė tė mėdha. Pėrmendim kėtu gjendjen shpirtėrore tė agjeruesit
dhe reflektimin e saj ne shėndetin e tij. Agjerimi ndihmon nė mėnyrė
efektive nė shėrimin e shqetėsimeve psiqike dhe tė atyre erotike,
forcon vullnetin e agjėruesit, sensibilizon e zbut ndjenjat. e tij, i
forcon dashurinė ndaj tė tjerėve dhe e largon nga grindjet, ngacmimet
dhe tendecat pėr veprime agresive ndaj tė tjerėve, i kalit atij
ndjenjėn e shpirtmadhėsisė, etj. Nė kete mėnyrė agjerimi forcon
dhe mbėshtet personalitetin e njeriut, e bėn atė me tė fortė per tė
pėrballuar problemet dhe vėshtirėsitė e jetės. Tė gjitha keto, pa
asnjė dyshim, pasqyrohen nė mėnyrė tė vetvetishme nė shėndetin e
njeriut.
Ana tjetėr e dobisė sė agjerimit ėshtė se ai ndihmon
nė shėrimin e shumė sėmundjeve trupore akute tė stomakut, shqetėsimet
e zorrės sė trashė, sėmundjet e mėlēisė, tė mos tretjes si duhet
tė ushqimeve, etj.
Po ashtu ai ndihmon nė mjekimin e dhjamosjes (okozitetit), tė trombozave
dhe sklerozimit tė enėve tė gjakut, nė uljen e tensionit tė gjakut,
tė frymėmarjes, etj.
Mjeku zviceran Barsilius ka shkruar se dobia e urisė nė mjekimin e disa sėmundjeve
e kalon shumė herė dobinė e pėrdorimit tė barnave medicinale.
Ndėrsa mjeku Hilab ua ndalonte ushqimin tė sėmurėve tė tij per disa
ditė me rradhė dhe vetėm pas kėsaj fillonte t'u jepte porcione
ushqimore tė lehta.
Agjerimi ndihmon gjithashtu nė shkatėrrimin e fibrave tė sėmura e tė
panevojshme, e kjo ndodh gjatė fenomenit tė agjerimit, por qė rindėrtohen
tė reja pėrsėri pas marrjes sė ushqimit. Ky ėshtė shkaku qė i ka
bėrė disa shkencėtarė, midis le cilėve edhe Bashutin, tė thonė se
agjerimi ndihmon nė kthimin e rinisė.
Ėshtė e natyrshme se agjerimi mund t'u shkaktojė edhe dem diesa individėve.
Prandaj Zoti i Madh i ka ēliruar ata prej tij. Njėkohėsisht
duhet tė kihet parasysh se dobitė mė tė medha tė agjerimit lidhen
me zbatimin si duhet tė edukatės sė agjerimit, si ėshtė vonesa e
syfyrit dhe afrimi i iftarit, mostejkalimi i normės sė ushqimit, qoftė
nė sasi qoftė nė cilėsi, evitimi i shumėllojshmėrisė sė gjellėve,
etj. "
Adhurimi nė
muajin e Ramazanit Pendimi:
Njė nga format e dashurisė dhe tė mėshirės sė Allahut ndaj
robėve tė Tij ėshtėedhe hapja pėr ta e derės sė pendimit dhe tė
faljes sė mėkateve. Ai uka pėrgaditur atyre rrugėn e kthimit tek
Ai, pasi ėshtė i Madhėrishmi, siē e pėrshkruan veten nė librin e
Tij tė bekuar.
"Thuaj: "
Orbtė e mi, tė cilėt e keni ngarkuar me shumė gabime veten tuaj,
mos e humbni shpresėn ndaj mėshirės sė Allahut, pse vėrtet
Allahu i fal tė gjitha mėkatet. Ai fal shumė dhe ėshtė mėshirues".
Suratu Ez-Zumer, ajeti 53.
Zoti i Madhėrishėm e din se njeriu, nga natyra e tij njerėzore, gabon
dhe kundervihėt, duke u larguar nga Allahu i Madhėrishėm. Si pasojė,
aj ka ndevojė pėr njė mundėsi qė t'i lejojė kthmin dhe ndreqjen.
Prandaj ekziston edhe pendimi.
Fjala hynore pėbėn fushėn e ndregjes e tė
mirėsimit si dhe momentin e ndryshimit. Pendimi ėshtė njė proces
transformimi e ndryshimi nė ecurinė e jetės dhe natyrėn e sjelljeve,
pasi ai ėshte pasojė e njė ndryshimi psikologjik, mendor dhe vullnetor,
ėshtė njė vendim i ri nė jetė qė zgjidhet nga njeriu me vendosmėri si
njė rrugė e re dhe njė jetė e re. Prandaj, nė tregimet e shenjta
profetike, i penduari pėr mėkatet e bėra prej tij konsiderohet
si ai qė nuk ka kryer fare mėkat.
Njė tregim i Imam Xhaaferit Bin
Muhammed (a), nė spjegimin se ē'ėshtė dashuria e Allahut, falja dhe
mbrojtja e Tij pėr robėt e Tij tė pėnduar, thotė:
" Nėse njė rob pendohet me pendesė tė sinqertė, atė do ta doje Allahu
dhe do ta mbrojė". Dikush e pyeti Imamin:" Si e mbron atė?".
Ai u pėrgjigj: " I bėn dy engjejt qė regjistrojnė bėmat e tij tė
harrojnė ē'farė kanė shkruar pėr tė. Po ashtu i bėn organet e trupit
tė tij dhe ē'do pjesė tė tokės tė kuptojnė se mėkatet e tij janė falur.
Kėshtu, kur tė vije dita tė takojė Allahun azza ue xhel'le, asgjė dhe
askush nuk do tė dėshmojė se ai ka kryer ndonjė mėkat".
Nėse kjo
mirėsi hyjnore pėr njeriun synon hapjen pėr tė tė dyerve tė faljes e
tė mėshirės sė ēdo kohė, muaji i Ramazanit ėshtė muaji i faljės sė
mėkateve, periudha e kujtimit dhe e kujtesės. Ai pėrbėn atmosferėn e
pėrshtatshme, qė ndihmon pėr tė berė njė rishkim e rivlerėsim tė
vetvetes pėr t'i kėrkuar kėsaj tė fundit llogari, me qėllim qė
njeriu tė fillojė njė jetė tė re, tė bėjė njė kthesė tė sinqertė nė
sjelljet dhe mendimet e veta, duke e pasqyruar atė nėpėrmjet njė pune
dhe veprimtari tė sinqertė. Ai duhet t'ia pėrshtasė plotėsisht veten
si nė mendime ashtu dhe nė veprime jetes islame, tė pranojė tė jetojė
nėn hijen e Allahut tė Madhėrishėm, i cili pas kėsaj periudhe, pra
veten muajin e Ramazanit, ia lehtėson atij punėn pėr t'iu pėrmbajtur
vetėm asaj qė kėnaq Allahun e Madhėrishėm, dhe tė ecė nė rrugėn e
drejtė.
Muaji i
Ramazanit krijon njė atmosfere adhurimi kolektiv Tė gjithė ndjejnė
gjatė tij lindjen e nnjė jete tė re e tė njė drejtimi tė ri, qė u
pėrgatisin atyre njė mundėsi shprtėrore tė aftė pėr t'i ndihmuar tė
pendohet e tė kėrkojnė faljen e mėkateve tė tyre dhe tė hyjnė nėn
mėshirėn e Allahut, sidomos pasi shohin drejtimin e pėrgjithshėm tė
njerėzve drejt Allahut tė Madhėrishėm dhe pėrbuzjen e Zotit dhe kanė
humbur kėnaqėsinė e Tij.
Ata, zemrat e tė cilėve nuk hapen pė dritėn e mėshirės dhe shpirtėrat
e tė cilėve nuk i pėrgjigjen thirrjes sė pendesės, ata nuk i ndjejnė
gabimet dhe mėkatet e tyre edhe kur shohin atė drejtim tė pėrgjithshėm
e tė vazhdueshėm drejt Zotit gjate kėtij muaji nėpėrmjet agjerimit tė
pėrgjithshėm apo riteve, qė synojnė ruajtjen e pastėrtisė e tė
shenjtėrisė sė kėtij muaji, si leximi i Kuranit, shtimi i lutjeve dhe
i predikimeve fetare, etj. Ati, qė nuk i ndjejnė tė gjitha kėto,
zemrat e tyre i mbulon errėsira, cmira, urrejtja dhe e keqja. Prandaj
Resulullahu i nderuar (S) i pėrshkruan kėta lloj njerėzish si vijon:
"I keq ėshtė ai qė ėshtė
privuar nga mbrojtja e Zotit nė kėtė muaj tė madh".
Pranvera e Kuranit
Muaji i Rarnazanit ėshtė muaji i Kuranit dhe pranvera e tij. Shpirtėrat nė
kėtė muaj pastrohen dhe drejtohen nga Allahu i Madhėrishėm, duke qėnė
tė gatshėm tė pranojnė mė tepėr se ēdo herė tjetėr urtėsinė,
drejtėsinė, ndershmėrinė dhe dėshirėn pėr mirėsinė, qė janė
shkruar nė Librin e Zotit. Prandaj, edhe inkurajohet e nxitet leximi i
Kuranit dhe thellimi nė ajetet e tij gjatė ketij muaji, qė kanė vlerė
shumė mė tė madhe se sa leximi i tyre gjatė muajve tė tjerė.
Resulullahu (S) u ka folur njerėzve dhe ua ka bėrė tė qartė
rėndėsinė e kėtij muaji tė bekuar, sidomos atė qė duhet tė bėjė
agjeruesi nė drejtim tė moralit tė adhurimit, tė veprimeve tė mira
dhe tė drejtimit nga Allahu i Madhėrishėm, duke thėnė:
"Lutjuni
Zotit tuaj me qėllime tė sinqerta dhe zemra tė pastėrta me qėllim qė
Ai t'jua mbarėsojė agjerimin. Lexoni Librin e Tij. I keq ėshtė ai qė
privohet nga mbrojtja e Tij nė kėtė muaj tė madh''
Mė tej ai thote:
"Kush
lexon njė ajet Kurani (nė kėtė muaj) do tė shpėrblehet sikur tė
ketė mbaruar leximin e gjithė Kuranit nė muaj tė tjerė
Imam EI-Baker Muhammed Bin Ali EI-Husein(a) e ka quajtur
muajin e Ramazanit si pranverė tė Kuranit, ku lulėzon e zhvillohet
lutja e tij dhe jep fruta pema e tij, duke thėnė:
"ēdo
gjė ka pranverėn e vet. Pranvera e Kuranit ėshtė muaji i
Ramazanit",
Kurse
Imam Ali Bin Musa Er-Rida(a) e porosiste njerin prej shokėve tė tij me
falėt:
"Shto lutjet dhe kėrkesen
pėr faljen e mėkateve, shto leximin e Kuranit dhe kėrkesat e pendesės
tek Allahu pėr mėkatet e tua, sepse muaji i Allahut do tė t'i pranoje
ato nėse je i sinqertė ndaj Zotit azza ue Xhelle.
Gadishmėria e Resulullahut (S), e shokėve tė tij dhe e
Familjes sė tij pėr tė lexuar Librin e Zotit, pėr t'u thelluar nė
kuptimin e domethėniet e tij e pėr tė vepruar sipas mėsimeve tė
tyre; pėr t'i u lutur Atij, ishte shumė madhe. Thuhet se Imam Muhammed
Bin Ali El-Baker(a) e lexonte Kuranin nga kreu ne fund 10 herė gjatė
muajit tė Ramazanit.
Pra, le tė jetė ky muaj njė kohė pėr leximin e rileximin e
Librit tė Allahut si dhe e mbajtjes pėrmendėsh tė sa mė shumė
ajeteve tė tij, e kuptimit sa mė tė thellė e sa mė tė mirė tė
domethėnieve tė tij, e thirrjes sė njerėzve pėr tė punuar e
vepruar sipas mėsimeve tė tij, pėr tė zbatuar rregullat dhe ligjet e
tij. Leximi i Kuranit pa kuptuar se ēIexon nuk ka vlerė, ashtu siė
nuk ka vIerė dija qė nuk vihet nė jetė.
Tregohet se Resulullahu (S) ka thėnė lidhur me kėtė:
"Nuk mund tė pėrfitojė
nga Kurani ai qė praktikon gjėrat e ndaluara prej tij.
Lutja(Duaja)dhe kėrkesa e
faljes sė mėkateve(El-Istigfar)
Lutja ėshtė njė nga
shfagjet mė tė rėndėsishme e mė tė mėdha tė adhurimit e tė nėnshtrimit
ndaj Allahut tė Madhėrishėm. Lutja ėshtė shprehja e ndjenjės pėr
madhėshtinė e krijusit dhe hyjnizimit tė Tij dhe mundėsive tė Tij
madhėshtore, pasi Ai ėshtė dėgjus i lutjeve dhe u pėrgjigjet atyre.
E kur robet e Mi tė pyesin pėr Mua, Unė jam afėr, i pėrgjigjem
lutjes kur lutėsi me lutet, pra pėr tė qenė ata drejt tė udhėzuar,
le tė mė pėrgjigjen ata Mua dhe le tė mė besojnė Mua
Suratu-El-Bakare,
ajeti 186
Lutja shpreh njė ndjenjė shpitėrore qė ka njeriu nė thellėsi
tė vetvetes, qė ėshtė ndjenja e varfėrisė dhe e nevojės pėr
Allahun e Madhėrishėm. Kjo ndjenjė shėrben pėr tė edukuar veten me
besimin e sinqertė tek Allahu e tė varjes sė shpresave tek Ai, pėr tė
forcuar ndjenjat e vllazėrimit midis njerėzve. Lutėsi e ndjen se njerėzit
janė tė barabartė nė varfėri dhe skamje si dhe nė nevojė qė kanė
pėr Krijusin e tyre. Allahu ėshtė i pasuri dhe tė gjithė robet e
Tij i drejtohen Atij pėr ndihme mbėshtėtje.
Prandaj, gjatė muajit tė Ramazanit besirntarėt nxitojnė pėr
lutje, e cila konfirmohet si rrugė shpėtimi, sidomos pėr tė thelluar
ndjenjėn e dashurisė hyjnore nė shpirtėrat e lutėsve dhe tė
besimtarėve me anėn e pėrqėndrimit nė mallin dhe dashurinė pėr
Allahun e Madhėrishėm, tė cilit nuk i fshihet asgjė, pėrkudrazi i bėhėt
e qartė varferia dhe nėvoja qė njeriu ka nė veten e tij, dhe i kėrkohet
falje dhe mbrojtje. E githė kjo shėrben pra pėr
edukimin e shpirtrave njerėzore dhe ndreqjen e sjelljeve tė tyre,
rilindjen e zemrave dhe tė ndėrgjegjeve tė tyre, nė nje kohė qė kėto
janė drejtuar nga Zoti, prezentė nė agjerim.
Imam Aliu (a) ka thenė:
"Sapo vintė muaji i Ramazanit, Resulullahu (S) fillonte tė
falenderontė Allahun dhe ta lavdėrontė Atė. Pastaj iu drejtohej njerėzve
me thėnien: "0 njerėz! Allahu ju shpetoi nga armiqtė tuaj prej
xhineve dhe prej njerėzve. Ai ju thotė: "Mu lutni Mua dhe Unė do
tju pėrgjigjem". Pra, Ai ju ka premtuar t'u pėrgjigjet lutjeve
tuaja. Allahu ka ngarkuar 7 nga engjejt e Tij qė tė pengojnė ēdo
shejtan qė do tė synonte t'ju bejė keq deri nėfund tė ketij muaji,
qė ėshtė muaji juaj. Prandaj dyert e qielit janė tė hapura qė nga
nata e parė e deri tek nata e fundit e tij dhe lutja giatė kėtij
muaji ėshtė e pranuar".
Nė njė rast tjetėr Resulullahu (S) ka thėnė :
"Kerkoni pendim tek Allahu pėr mėkatėt tuaja, ngrini
drejt Tij duart tuaja pėr lutje gjatė kohės kur faleni, sepse kėto
janė orėt mė tė preferuara, gjatė tė cilave Allahu azza ue
xhelle vėshtron robet e Tij me falje dhe mėshirė dhe u prėgjigjet
pozitivisht kėrkesave dhe thirrjeve qė mund t'i drejtohen pėr shpėtim
e ndihmė, duke na dhėnė ato nėse i kėrkohen. Ai do t'ju pėrgjigjet
nėse do t'i lutėni".
Ky
rnuaj ėshtė koha e lutjeve, i pendesės dhe i kėrkesės sė mbrojtjes
dhe faljes sė Zotit pėr mekatėt e bėra. Prandaj besimtarėt nxiten e
inkurajohen pėr tė kėrkuar mbrojtjen e Allahut pėr mėkatet e tyre
pikėrisht nė kėtė muaj. Pikėrisht pėr kėtė thuhet gjithashtu se
i keq ėshtė ai qė privohet nga mbrojtja dhe mėshira e Zotit nė kėtė
muaj.
Prijėsi i Besimtarėve Ali Bin Ebi Talibi (a) ka thėnė"
"Gjatė muajit tė Ramazanit ju duhet tė shtoni kėrkesat e
lutjet pėr falje. Lutja ju largon fatkeqėsitė, ndėrsa kėrkesa e
faljes ju shpėton nga mekatėt"
Njerėzit e mirė dhe imamet e Ehli Bejtit (a) iu pėrmbajtėn kėtyre
porosive dhe na i kanė lėnė edhe neve. Ata ishin shembull nė fjalė
dhe nė vepra. Tregohet, pėr shembull,se Imam Ali Bin El-Husein
Es-Senxhxhad, nėse ishte muaji i Ramazanit,
nuk fliste fare. por merrej me lutje, madhėronte Allahun dhe i kėrkonte
falje pėr rnėkatet e tij, duke bėrė tekbir ("tekbir" do tė
thotė tė thuash "Allahu Akbar‑ Zoti ėshiė mė i Madhi).
Kurse gjatė iftarit thoshte: O Zot! Nėse
dėshiron ta bėsh, e bėn "
Imam Es-Sadiku (a) i porosistė dhe keshillonte muslimanėt, duke
thėnė: "Ramazani ėshtė muaji i Allahut, prandaj shtoni thirrjet pėr Tė
duke tėnė: "Allahu Akbar", shtoni lavdėrimet dhe madhėrimet
pėr Tė"
Le tė jetė gjithshka thamė
deri tani prezentė nė sferėn e shpėtimit e lidhur ngushtė me
dritėn e dashurisė e tė mallit pėr Allahun e Madhėrishėm, duke
hedhur tej mosbindjen e kundėrshtimin e duke i dhėnė fund
degjenerimit.
Falja dhe lėmosha
Falja dhe lėmosha kanė gjithashtu ndikim nė edukimin e
vetvetes e ndreqjen e shoqėrisė, nė lidhjen dhe afrimin me Zotin e
Madhėrishėm, nė pastrimin e ndėrgjegjes dhe edukimin e ndjenjave tė
pastėrta.
Ka shumė biseda e tregime tė Resulullahut (S) dhe tė anėtarėve tė
Familjes sė tij (a) qė i ftojnė muslimanėt tė falen e tė japin lėmoshė
gjatė ketij muaji dhe qė tregojnė se sa tė preferueshėm janė
faljet e dhėnia e lėmoshave qė kryejnė robet nė kėtė muaj nė
krahasim me muajt e tjerė tė vitit. Prandaj duhet tė shfrytėzohet ky
rast dhe ky muaj tė bėhet muaji i sa mė shumė faljeve dhe i sa mė
shumė lėmoshave, muaji i lutjes pėr faljen e mekatėve tek Allahu dhe
i kujtimit tė Tij. Ne duhet ta shfrytėzojmė kėtė kohė pėr tė zėvendėsuar
tė gjitha ato falje qė nuk kemi qenė nė gjendje t'i bėnim nė tė
shkuaren, apo pėr t'u falur nė vėnd tė prindėrve tanė apo tė tė
afėrmeve tanė qė kanė vdekur. Po ashtu njė preferencė tė veēantė
dhe njė vlerė tė madhe pėr Allahun e Madhėrishėrn ka nė ketė
muaj falja vullnetare, domethėnė, falja plus asaj qė eshtė obligim.
Pėr kėtė Resulullahu (S) ka thėnė:
"Kush nė ketė muaj bėn falje suplementare, atij Allahu i shkruan
faljen nga zjarri (i ferrit). Kush kryen vetėm obligimin, atij i
konsiderohet kjo sevap i barabartė me kryerjen e 70 obligimeve tė
kryera gjatė muajve tė tjerė. Ndėrsa kush e shton faljen, Allahu do
tia rėndojė peshoren ditėn, kur peshoret lehtėsohen. (Ditėn
e Gjykimit).
Nga imamet e Ehli Bejtit (a)
tregohet:
"Resulullahu (S), kur hyntė muaji i Ramazanit, lirontė tė gjithė
robėrit e luftės dhe u jeptė lėmoshė
gjithė atyre qė i kėrkonin"
Imam Es-Sadiku(a)tregon se Iam Ali Bin EI-Husein(a) ēdo vit, natėn efundit tė muajit tė Ramazanit, lirontė 20
robėr a mė shumė, duke i shpėtuar nga skllavėria.
Ramazani ėshtė muaji i lirisė dhe i ēirimit nga sklIaveria,
muaji i vėnies nėn kontroll tė dėshirave dhe lakmive, qė tė shpien
nė kundėrvėnie ndaj Zotit.
Imami Es-Sadiku (a) ka thėnė:
"Resulullahu (S), kur hyntė
dhjetėditėshi i fundit (I Ramazanit), mobilizohej akoma mė shumė e bėhej
mė kėmbėnggulės, evitonte komplet gratė dhe e gdhinte tėrė, natėn
duke iu pėrkushtuar vetėm adhuriMit".
Le tė jetė Resulullahu (S) njė shembull pėr tė gjithė
neve dhe le tė ecim nė kėtė shembull, le ta bėjmė kėtė muaj sa mė
tė begatshėm, duke e kthver nė njė muaj tė vertėtė adhurimi e
afrimi drejt Allahut, rnuaj tė pastėrtisė sė shpirtėrave dhe tė
zernrave tona.
Ngjarje tė pavdekshme
Muaji i Ramazanit ėshtė
muaji i pendesės, i adhurimit dhe i ndreqjes sė shpirtėrave. Ai ėshtė
gjithashtu muaji i punės, i pėrpjekjeve dhe i begatisė, muaji i ngjarjeve dhe i rasteve
tė mėdha e tė paharrueshme. Nė kėtė muaj tė bekuar vjen Nata e
Kadrit, qė shėnon fillimin e vitit tė vIerėsimit tė veprimeve dhe
sjelljeve. Nė kėtė natė veēohet ēdo vepėr e urtü: pėrcaktohen
vlerat e Ido robi, pėrcaktohen fatet dhe tė mirat qė i
ka caktuar atij Zoti, me njė fjalė pėrcaktohet e ardhmja e tij.
Kėte Natė Kurani i Shenjtė
e prėshkruan si vijon.
"Nata e Kadrit ėshtė
mė e rėndėsishme se njė mijė muaj. Me lejen e Zotit tė tyre (atė
Natė) zbresin engjėjt dhe shpirti (Xhibrili) pėr secilėn ēėshtje.
Ajo (qė pėrcakton Zotin) ėshtė paqe deri nė agim tė mėngjezit".
Suratu
EI-Kadr, ajetet 3-5
Ajo ėshtė gjithashtu nata qė
i Madhėrishmi e pėrshkruan si mė poshtė:
"Ne e zbritėn atė nė njė natė tė bekuar (ne natėn e bekuar tė
Kadrit). Ne dėshiruam t'u tėrheqim
vėrejtjen, e njerėzit tė jenė tė gatshėm. Nė atė (natė)
zgjidhet ēdo ēėshtje nė mėnyrė tė prerė. Urdhėr i pėrcaktuar
nga vetėNe. S'ka dyshim se
ne dėrguam tė dėrguar".
Suratu Ed-Duhane, ajetet 3-5.
Imam EI-Bakri(a) pėr kėtė natė tė bekuar ka thėnė "Nata
e Kadrit eshtė fillimi dhe fundi i viti.
Kurse sipas shokut tė tij-Muhammed Bin Ali Bin EI-Husein, Imam EI-Bakri,
duke iu pėrgigjur njė pyetjeje qė bei ai lidhur me atė qė ka thėnė
Allahu Azza ue Xhel'le: "Nė e zbritėn atė nė nje natė tė bekuar", tha: "Po.
Ajo eshtė Nata e Kadrit. E tillė ėshtė ajo ēdo vit, nė
muajin e Ramazanit, nė dhjetėditėshin e fundit tė tij. Kurani ka zbritur pikerisht Natėn e Kadrit. Zoti i Madhėrishėm ka thėnė:
"Nė ketė Natė
zgiidhet ēdo veper e urtė". Kjo do tė thotė se Natėn e Kadrit
bėhet vlerėsimi i ēdo gjėje. Atė vit, si dhe ēdo vit para tij, e
mira dhe e keqja, nėnshtrimi dhe kundėrshtimi ndaj Zotit, lindja dhe
vdekja, humbja apo begatia zhvillohen e ndodhin ashtu siē pėrcaktohen
natėn e Kadrit, pa as me tė voglin ndryshim. Ato zhvillohen sipas dėshirės
dhe urdhėrit tė Allahut azza ue xhel'le".
Pas kėsaj Muhammed Bin Ali EI-Husein e pyeti prėsėri: "The
se nata e Kadrit ėshtė mė e rėndėsishme se njė mije muaj, si ta
kuptoj unė ketė?". Dhe Imam EI -Bakri (a) u pėrgjigj: "Vepra
e mirė dhe e dobishme nė kėtė muaj si faljet, dhėnia e zekatit dhe
punėt e tjera tė mira janė me tė vIelfėshme se punėt e mira e tė
dobishme tė kryera gjatė 1000 muajve, ku nuk ka natė tė Kadrit. Dhe
nėse Allahu i Lartė dhe i Bekuar nuk do t'ua shtontė ato besimtarėve,
ata nuk do ta kuptonin dot se si Allahu na shton atyre begatitė.
Ishtė pėr kėtė qė Resulullahu (S) e caktontė dhjetėditėshin
e fundit tė muajit tė Ramazanit pėr tė shtuar pėrkushtimin nė
adhurim, i shtontė zellin dhe pėrpjekjet, siē e parmė edhe nė
tregimin e Imam Es-Sadikut (a) qė thoshtė:
"Resulullahu (S), kur hyntė dhjeėtditėshi i fundit (i Ramazanit)
mobilizohej akoma mė tej e bėhej me kėmbėngulės, evitontė komplet
gratė dhe e gdhintė tėrė natėn duke iu pėrkushtuar vetėm
adhurimit"
Kėto janė hiret e kėtij muaji, qė ėshtė njė ndėr rastėt e mėdha
qė ka vlerėsuar Allahu i Madhėrishėm.
Njė nga imamet e Ehli Bejtit (a) u pyet pėr Natėn e Kadrit dhė ai u
pėrgjigj:
"Atė Natė zbresin engjejt dhe Libri nė qiellin e kėsaj botė.
Atė Natė shkruhet gjithēka do tė bėjė urdhėr gjatė vitit, gjithēka
qė do tė godasė robtė. Urdheri i Tij ėshtė i prere. ēdo gjė
varet nga dėshira e Tij: jep e afron ē'tė dojė dhe vonon ē'tė dojė,
fshin ē'do gjė ose e le siē ėshtė. Ai
posedon kryelibrin"
Nė kėtė muaj tė bekuar i zbriti Kurani i shenjtė Resulullahut (S)
besnik-Muhammedit (S). Po nė kėtė muaj u kanė zbritur librat e mėdhenj
qiellorė tė gjithė profetėve tė tjerė (a).
Tregohet pėr Imam Es-Sadikun (a) tė ketė thėnė:
"Tėurati zbriti 6 ditė
pasi hyri muaji i Ramazanit, Ungjilli me 12 tė muajit tė Ramazanit,
Zeburi me 18 tė Ramazanit dhe Kurani Natėn e Kadrit"
Nė kėtė muaj vdiq gruaja e Resulullahut (S), e para qė e ndoqi pas dhe qė
i besoi,
nėna e pasardhėsve tė parė tė pastėr -HADIXHEJA e Madhe, pėr tė
cilėn Resulullahu (S), nė njė bisedė me gruan e tij Aishen, ka thėnė.
"Allahu mė bėri tė
shoh vetėm tė mira prej tij. Ajo ishtė nėna e fėmijėve tė mi,
ishtė zonja e shtėpise. Ajo mė besoi nė njė kohė, kur njerėzit mė
quanin gėnjeshtar e mė pėrgėnjeshtronin, mė mbėshteti me pasurinė
e saj nė nje kohė kur njerezit mė privuan nga pasuria. Ajo mė dha
djalin
.
Nė kėtė muaj vdiq Abu Talibi, xhaxhai i Resullullahut (S), qė ishtė
mbrojtėsi i tij dhe mbrojtės
1 thirrjes
sė tij nė fenė islame, pėr tė cilin Resulullahu (S) ka thėnė:
"Ajo qe urrejta mė
shumė dhe qė e fituan kurejshet ishtė vdekja e Abu Talibit"
Ai vdiq mė 10 tė Ramazanit. Humbja e Abu Tallbit dhe e Hadixhes patėn njė
ndikim tė madh nė shpirtin e Resulullahut (S). Ajo e pezmatoi atė
shume dhe i krijoi ndjenjėn e njė ndarjeje tė dhimbėshme sa qė e
quajti atė vit si "vitin e
pezmit tė madh".
Mė 15 tė
Ramazanit tė bekuar lindi Imam Hasan Bin Ali (a) nipi i
Resulullahut (S) dhe njeri prej anėtarėve tė Ehli Bejtit (a), pastėrtinė
e tė cilėve, afėrsinė, dashurinė e besnikėrinė e tyre e ka dėshmuar
vetė Kurani i shenjtė dhe sunėt (mėsimet dhe thėniet e Profet
Muhammedit (S) tė cilėt kanė porositur pėr ndjekjen e shembullit tė
tyre, paqa qoftė mbi ta.
Resulullahu (S) ka thėnė: "Hasani
dhe Huseini janė zotėrinjtė e tė rinjve tė Ehli Bejtit"
Po ashtu ai ka thėnė:"Hasani
dhe Huseini mbetėn dy imamė edhe nė tė gjalle edhe nė tė vdekur".
Nė kėtė muaj, mė 17 tė Rarnazanit tė vitit tė dytė tė Hixhrit,
ndodhi betėja e Bedrit, betėja e shenjtė e Kuranit. Nė atė ditė
u realizua fitorja e rrugės sė drejtė dhe e besimit kundėr tė
pafeve dhe humbjes nė errėsire; historia njerėzore filloi ecjen nė
njė drejtim tė ri-nė drejtimin e vijės sė profeteve (a).
Nė kėtė muaj tė shenjtė kombi islam u pllakos nga fatkeqėsia e
humbjes se njėrit prej personalitėtėve mė tė mėdha islame, burrit
tė parė besimtar, mbajtėsit tė flamurit tė Resulullahut (S) dhe
njeriut me tė dashur tė zernrės sė tij‑Imam Ali Bin Ebi Talibi
(a). Krimin e shėmtuar tė vrasjes se tij e kreu njėri prej krerėve tė
Kharixhitėve-Abdurahman Bin Mulxhim, i cili e goditi atė kur ishte
duke falur namazin e mengjezit nė altarin e tij, nė krye tė muslimanėve
nė xhaminė e Kufes, me 19 tė muajit tė Ramazanit tė vitit tė 40 tė
Hixhrit. Tre ditė vazhduan pėrpjekjet pėr sherimin e plagėve qė
mori, por sė fundi nuk shpėtoi dot dhe iu dorėzua vdekjes, duke rėnė
dėshmor mė 21 tė kėtij muaji.
Nė ketė muaj tė bekuar Zoti i Madhėrishėm
i bėri tė mundur Profetit Muhammed (S) hapjen madhėshtorehyrjen nė
Mekkė, pa luftė e gjakderdhje. Rezultat i kėsaj ishtė nėnshtrimi i
idhujtarėve dhe shkatėrrimi i idhujve. Qabja u ēliruar nga idhujtaria
dhe degjenerimi. Ra kalaja e idhujtarisė dhe e armiqėsisė ndaj
Islamit. Dhe kjo mė 21 tė muajit tė Ramazanit, nė vitin e 8-tė tė
Hixhrit.
Kur mėsojmė se ky muaj ėshtė i mbushur me ngjarje tė shėnuara apo me
ritė e veprime tė tjera fetare islame, duhet tė kujdesemi pėr
kremtimin e tyre, duke festuar, etj., me qėllim qė t'ua bėjmė sa mė
tė qartė muslimanėve madhėshtinė dhe rendėsinė e tyre historike pėr
Islamin dhe jetėn tonė aktuale. Sidomos duhet tė nxjerrim prej tyre mėsime
edhe pėr tė propaganduar sa mė mirė Islamin. Nė kėtė muaj nė
duhet tė krijojmė njė atmosferė me tė vėrtetė islame, qė tė
ngjallė shenjtėri nė shpirtėrat e njerėzve. Nė duhet tė ruajme
shenjtėrinė e ketij muaji, tė mos lejojmė askend t'i shkaktojė keq
atij, duke ngrenė haptazi apo duke u talluar me ritėt e tij fetare. Po
ashtu ėshtė detyra jonė tė ndihmojmė prė kremtimin e kėtyre ritėve,
pėr thellimin e kuptinit tė tyre, pėr ngulitjen e tyre nė mendjet
dhe shpirtėrat e besimtarėve.
Lutjet dhe veprimet e muajit tė
Ramazanit
Veprimet e dėshiruara e tė pėlqyeshme natėn e parė tė Ramazanit.
Ekzistojnė shumė lloje lutjesh
(duash) dhe veprash qė ėshtė e dėshirueshme dhe e pėlqyeshme tė
bėhen netėve tė muajit tė bekuar tė Ramazanit. Por ē'do tė ishte
e pėlqyeshme te bėhej natėn e parė tė tij?
Sė pari: Pamja e hėnes (qė
shėnon fillimin e muajit tė Ramazanit)
Sė dyti: Leximi herė
rradhazi sures EL-FATIHA sapo she hėnen tė dalė. Nė kėtė mėnyrė
synohet hapja atė natė e dyerve tė rizikut (e tė mirave qė tė ka
caktuar Allahu).
Sė treti:
Tė lutesh pėr gjėrat mė tė preferuar qė dėshiron tė tė
plotėsohet sapo sheh hėnėn; nėse nuk do tė mundesh natėn e parė
tė hėnės atėherė gjate tre netėve.
Mė poshtė po japim disa
prej lutjeve tė mundėshme:
Lutja e Profetit(S) kur
shihte hėnėn e muajit tė Ramazanit:
"O Zot! Na e trego atė neve
duke na dhėnė siguri, besim, paqe dhe qetėsi, shėndet tė plotė,
rizk tė gjerė dhe debim tė sėmundjeve".
"O Zot! Na bėj tė mundur agjerimin e tij
deri nė fund dhe leximin gjatė tij te Kuranit"
" O Zot! Na e dorėzo atė neve dhe na
dorėzo neve tek ai"
Lutja e Aliut-Princit
tė Besimtarėve (a) kur shihte hėnėn e Ramazanit:
" O Zot! Tė lutem tė mė
japėsh mirėsitė e kėtij muaji, dritėn dhe shikimin e tij,
bekimin, pastėrtinė dhe rizkun e tij. Tė pėrgjerohem pėr mė tė
mirėn qė disponon ai tani dhe pėr mė pas." " Ty tė kėrkojn
ndihmė nga e keqja qė mundet tė mė pllakos gjatė kėtij muaji dhe
pas tij".
" OZot! Sille atė nder ne me
siguri dhe besim, me paqe dhe begati, me bekim e devotshmėri, me
mbarėsi pėrgjithshka don dhe tė kėnaq Ty".
Sė katėrti: Larja.
Sė pesti: Leximi i
lutjeve qė lidhen me hyrjen e muajit tė Ramazanit, siē janė
lutjet qė bėnte Imam Bin El-Husein Zejnelabidini, paqa qoftė mbi
tė:
"O Zot! Beko Muhammedin dhe
Familjen e tij. Na frymėzo neve tė mėsojmė nga hirėsitė e tij nė
muajin e Ramazanit dhe tė pėrkujtimin e shėnjtėrisė sė tij, tė
qėndrimit larg gjėrave qė ke ndaluar. Nandihmo neve ta agjerojmė
atė me tė gjithė tė afėrmit, larg kundėrshtimit e kundėrvėnies,
larg largimit nga rruga jote, dhe qė ta shfrytėzojmė atė nė atė
mėnyrė qė tė shtojė kėnaqėsinė Tėndee, nė atė mėnyrė qė me
veshėt tanė tė mos dėgjojmė dėrdėllitje e pallavra, qė mė sytė
tanė tė mos shikojmė lojra e qejfe, qė tė mos vendosim duart
tona mbi gjėra tė ndaluara, qė tė mos i vemė kėmbėt tona nė
vende tė ndaluara, qė barqet tona tė mos njohin ushqimin tjetėr,
pėrveē atyre qė na i ke bėrė hallall, qė gjuhet tona tė mos
nxjerrin asnjė fjalė veē fjalėve qė ke thėn Ti, qė tė mos
angazhohemi pėr asgje veē asaj qė na afron mirėsinė Tėnde, qė tė
mos lidhemi mes asgjė veē asaj qė na mbron nga ndėshkimi Yt. O
Zot! Na shpėto prej hipokrizisė dhe hipokriteve, na shpė nga
veshėt pėrgjues. Ne nuk bėjmė asnjė shok pėrveē Teje dhe as
synojmė dashurinė e ndonjė tjetri veē Teje".
Nga gjėrat e pėrbashkėta qė ėshtė
mirė tė bėhen gjatė ditėve tė muajit tė Ramazanit
Tė lexohet lutja e Profetit (S) nė muajin e
Ramazanit pas ēdo namazi si mė poshtė:
"0 Zot! Jepu gėzim njerėzve tė varreve (tė vdekurve)
"0 Zot! Pasuroje
ēdo tė varfėr!
"0 Zot! Ngope ēdo tė uritur!
"0
Zot! Vishe ēdo tė zhveshur!"
"0 Zot! Laja borxhin ēdo
borxhliu!"
"0
Zot!
ēliroje ēdo tė mėrzitur nga mėrzitia!"
"0 Zot! Ktheje nė
vendin e vet ēdo tė huaj!"
"0 Zot! ēliro ēdo rob lufte!"
"0 Zot! Ndreq ēdo
gjė tė keqe midis muslimanėve!"
"0 Zot! Shėro ēdo
tė sėmurė!
"0 Zot! Jepi fund
varfėrise sonė me pasurinė Tėnde!"
"0 Zot! Ndryshoje gjendjen tonė tė keqe duke na dhėnė
nje gjendje me tė mirė"
"0 Zot! Na i laj borxhet tona dhe na ēliro nga ngėshtėsia.
Tij e i plotfuqishėm pėr ēdo gjė"
2.Leximi
i lutjes sė mėposhtme pas ēdo faljeje qė bėn nė muajin e Ramazanit:
0
i Larti, 0 i Madhėrishmi, 0 Mbrojtės, 0 Meshirues! Ti je i Madhėrishmi
dhe nuk ka asnjė qė tė jetė i ngjajshėm meTy. Ti je i gjithēka dėgjuesi
e i gjithėēka shikuesi. Ky ėshtė muaji qė e nderove, e madhove dhe
e preferove mbi gjithė muajt e tjerė. Ky ėshtė muaji, nė tė cilin
mė obligove agjerimin, ėshtė muaji i Ramazanit, nė tė cilin zbrite
Kuranin si orientim dhe udhėrrefyes pėr njerėzit, si orientim tė
rrugės sė drejtė dhe tė shkrimit tė shenjtė. Nė kėtė muaj
zgjodhe natėn e Kadrit, tė cilen e bėrė mė tė mirė nga 1000 muaj.
0 Ti qėje Zot i mirėsive! Asnje borxh nuk u ke tė tjerėve, me
gjithatė mė jep mirėsinė tė mė heqėsh qafen time nga zjarri i
Ferrit. 0 Ti, qė tė dedikohemi tė gjithė! Mė fut mua nė parajsė
me mėshirėn Tėnde. 0 Meshirues i Mėshirave!"
GJėrat e pėrbashkėta qė ėshtė mirė
tė kryhen gjatė netėve tė muajit tė Ramazani“t
Ndėr, gjėrat e pėlqyera qė ėshtė mirė tė bėhen
gjatė nėtėve tė muajit tė bekuar tė Ramazanit janė:
1.Tė Iahesh ēdo natė, sidomos netėt qė je i vetėm,
si dhe natėn e fundit tė Ramazanit
2.Tė falesh dy rakate (gjunjėzime) me lavdėrime dhe unifikim (tėuhid)
dhe kur mbaron thua:
" I Madhėruar qoftė
Ai qė ruan dhe nuk nėglizhon"
"
I Madhėruar qoftė Ai qe mėshiron dhe nuk nxiton"
" I Madhėuar qoftė
Ai qė rri zgjuar dhe nuk humbet mendjen".
" I Madhėruar
qoftė Ai qė nuk merret asnjė herė me qejfe dhe lojra"
3.
Leximi i duave gjatė netėve tė Ramazanit, midis tė cilave lutja e
hapjes.
Lutje
tė nėtėve tė Ramazanit
Lutja e fillimit nė ēdo njerėn prej netėve tė muajit tė
Ramazanit
"0 Zot! Unė e hap kėtė
lutje duke tė falenderuar Ty, sepse Ti, me bamirėsine
Tėnde, je Ai qė
na drejton drejt tė arsyeshmes dhe tė sė
drejtės. Unė e kam kuptuar se Ti je Mėshiruesi
i Mėshiruesve
si nė rast faljeje ashtu dhe mėshire.
Ti je ndėshkuesi
mė
i ashpėr
nė rastėt kur ndėshkimi
dhe dėnimi
janė tė domosdoshėm.
Ti je mė
i papajtueshmi me mendjemadhėsinė
dhe fodullėkun".
"O Zot! Dėgjoje lutjen dhe kėrkesėn time. Dėgjo 0 Dėgjues i lavdėrimeve tė mia dhe pėrgjigiju lutjes sime 0 Mėshirues, 0 Mbrojtjes. " Pakėsoi
vėshtirėsitė
e mia. 0 Zoti
im!. Sa pezmatime e hidhėrime
me ke larguar, sa problemeve tė mia u ke dhėnė
rrugė
e sa pengesa mė
ke hequr e mi ke lehtėsuar, sa mėshirė
ke pėrhapur
dhe sa fatkeqėsive u ke dhėnė
fund!
"Lavdia i pėrket vetėm Allahut, i cili nuk ka asnjė shok, as fėmijė, qė nuk ka as ortak nė pasurinė e Tij dhe as pasardhės. Madhėrojeni Atė me njė madhėri tė fortė".
"Lavdia i pėrket vetėm Allahut nė tė gjitha pėrmasat dhe Ilojet e saj pėr gjithė tė mirat e Tij"
"Lavdia i pėrket vetėm Allahut, i cili nuk ka
pretendet askėnd nė pasurinė e Tij dhe as kundėrshtar pėr
urdhėrat e Tij"
"Lavdia i pėrket vetėm
Allahut, i cili nuk ka shok nė krijimin e Tij dhe as tė ngjajshėm nė
madhėshtinė e Tij
"Lavdia i pėrket vetėm Allahut, qė urdhėrat dhe lavdia e
Tij i janė zbuluar krijesave tė Tij, qė mirėsia e Tij duket nė
bujarinė e Tij, qė dora e Tij pėrhap vetėm mirėsi, qė rezervat e
Tij as pakėsohen e as shtohen kurrė nga mirėsia dhe bujaria e madhe e
Tij. Ai
ėshtė i dashuri dhe i adhuruari i pėrgjithshėm".
"0 Zot! Unė tė lutėm tė mė japėsh pak nga e shumta,
sepse nėvoja ime pėr tė ėshtė e madhe. Ti nuk e ke pėr gjė tė ma
japėsh atė, sepse ke shumė, pra e ke farė tė lehtė e tė mundėshmė".
O Zot! Jepma faljen tėnde pėr mekatėt e mia dhe m'i
justifiko gabimet. Jeprua faljen Tėnde pėr padrejtėsitė qė kam
bėrė,
pėr fshehjen e gabimeve tė mia e tė veprave tė keqia. Trajtoi me butėsi
mėkatet e mia tė shumta, kur kėto kanė ardhur nga kokėfortėsia dhe
sjelljet e mia tė papeshuara. Mė shto kurajon tė tė lutėm pėr diēka
qė nuk ia kėrkoj askujt tjetėr pėrveē Tėje, qė mė ke lindur e
ushqyer me mėshirėn Tėnde dhe me ke treguar mundėsitė dhe aftėsitė
e Tua e me ke mėsuar tė tė pėrtgjigjem. Unė vazhdoj tė tė lutem
Ty i sigurtė dhe tė tė kėrkoj sikur tė tė njihja prej kohėsh, pa
frikė dhe rrezik, duke tė treguar Ty atė qė synoj tė arrij prej
Teje.
Nėse ajo mė vonohet apo ngadalėsohet, kjo vjen thjesht nga
padija ime dhe ndoshta nė kėtė vonesė fshihet e mira ime, sepse Ti i
din pasojat e ngjarjeve. Unė nuk njoh asnjė kaq bujar dhe tė duruar
ndaj meje, njė robi tė pėrēmuar, pėrveē Teje."
"0 Zot! Ti mė thėrret mua, kurse unė tė largohem. Ti
tregohesh dashamir me mua, ndėrsa unė jo. Ti mė fal miqėsi, ndėrsa
unė nuk e pranoj atė, megjithatė, kjo nuk tė ka penguar tė jesh i mėshirshėm
me mua dhe bamirėsi im, tė mė preferosh mua ndėr krijesat e Tua.
Prandaj mėshiroje robin Tėnd injorant, ndreqė atė me bamirėsinė Tėnde,
sepse Ti je ndreqėsi dhe rregulluesi mė bujar".
"Lavdi Allahut, zotėruesit tė pasurisė, levizėsit tė
gjithėsisė, nėnshtruesit tė erėrave, aguesit tė mėngjezeve,
gjykuesit tė ditės sė Gjykimit, Zotit tė botėve!"
"Lavdi Allahut pėr butėsinė qė tregon pasi na dha dijen.
Lavdi Allahut, qė, megjithė mundesitė qė ka, na jep faljen. Lavdi
Allahut pėr durimin e madh qė tregon pėrpara se tė zemėrohet,
megjithėse ėshtė i aftė tė beje ē'tė dojė".
"Lavdi Allahut, krijuesit tė krijesave, tė cilave u ka
siguruar edhe tė mirat e jetesės, Atij qė posedon madhėshtinė, Atij
qė ėshtė edhe larg e nuk duket, por edhe afėr dhe vėshtron shpėtimin.
I Bekuar dhe i lartėsuar qoftė!
"Lavdi Allahut, i cili nuk ka kush t'i barazohet dhe as tė
ngjajshėm nė formė apo nė veprime, dhe i cili me lavdinė e vet, ka
nėnshtruar shumė njerėz krenarė, shumė njerėz tė mėdhenj i janė
pėrulur. Ai, me fuqinė e vet, arrin ē'tė dojė"
"Lavdi Allahut, i cili, sa herė qė e thėrras, me pėrgjigjet
dhe mė plotėson ēdo mungesė ndėrkohė qė unė i kundėrvihem, qė
mė shton tė mirat ndėrsa unė e falenderoj. Sa dhurata tė bukura mė
ka dhenė mua, nga sa gjėra tė frikėshme mė ka shpėtuar, duke mė
dhėnė kushedi sa e sa gėzime! Prandaj unė i falem Atij duke e
falenderuar dhe e kujtoj duke e madhėruar.
"Lavdi Allahut, i cili nuk mund tė turpėrohet e as tė
denoncohet pėr asgje, dhe tė cilit nuk iu mbyll kurrė porta dhe as e
ktheu ndonjėrin mprapsht prej lypsave, dhe as i diziluzionoi kurrė
shpresat e tij".
"Lavdi Allahut, i cili qėtėson tė frikėsuarit dhe shpėton
tė sinqėrtėt, qė u jep dorėn tė dobėve dhe tė vojturėve, qė
lufton mendjemadhėsinė, zhduk mbretėr dhe lė tė qetė tė
tjeret".
"Lavdi Allahut, qė thyen e shkatėrro tė mėdhenjtė, qė
kupton ata qė ikin e largohen dhe ndėshkon ata qė bėjnė padrejtėsi,
qė u pėrgjigjet klithmave tė atyre qė qajnė dhe nevojave tė atyre
qė kėrkojnė, qė mbėshtet besimtarėt".
"Lavdi Allahut, qė, nga frika e Tij, tronditen qiej dhe
banorėt e tyre, lėkundet toka dhe jeta nė tė,
trazohen detet dhe gjithēka noton nė gjirin e tyre".
"Lavdi Allahut, i cili na udhėheq nė rruge tė drejtė,
dhe qė, po tė mos ishtė kjo udhėheqje, nuk
do
tė ishim udhėhequr nė rrugė tė drej tė"
"Lavdi Allahut, i cili krijon dhe nuk krijohet, qė jep tė
mira dhe nuk merr, qė ushqen e nuk ushqehet, qė vdes tė gjallet dhe
ngjall tė vdekurit. Ai ėshtė i gjalli qė nuk vdes kurrė. Nė dorė
tė Tij ndodhet e mira. Ai mund tė beje ē'tė dojė".
"0 Zot! Bekoje Muhammedin, skllavin Tėnd, dhe tė dėrguarin
Tėnd, besnikun Tėnd, tė pastėrtin Tėnd, tė dashurin Tėnd, mė tė
zgjedhurin midis krijesave tė Tua, ruajtėsin e sekretit Tėnd, pėrēuesin
e Mesazhit Tėnd! Fale atė me faljen mė tė preferuar, mė tė mirė,
mė tė bukur, mė tė plotė, mė tė pastėr, mė tė lartė, mė tė
kėndėshme, mė tė sinqertė, mė tė ndritėshme e mė tepėr nga sa
ke faluar, bekuar, mėshiruar, dashuruar e paqėsuar ndonjė njeri tjetėr
nga robėt e Tu, profetėt e tė dėrguarit e Tu si dhe nga njerėzit e
Tu me tė zgjedhur nga gjithė ata qė ke nderuar nga krijesat e
Tua".
"0 Zot! Bekoe Aliun-Prijėsin e Besimtarėve, mbrojtėsin dhe garantin e tė tė Dėrguarit
tė Zotit tė
botėve,
skllavin dhe tė nėnshtruarin Tėnd, vėllanė e tė Dėrguarit Tėnd,
qė u transmetoi dokumentin Tėnd kijesave tė Tua".
O Zot! Beko miken e tij tė pastėr- Fatime Ez-Zahra-ne, zonjėn e grave tė banorėve tė tokes. Beko
dy
nipėrit e mėshirės dhe dy imamet e rrugės sė drejtė: Hasanin dhe
Huseinin, qė janė zotėrinjtė e tė rinjve tė popullit tė parajsės.
Bekoi imamet e muslimanėve: Ali Bin EI-Husein,
Muhammed El Baker, Xhaafer Es-Sadik,
Musa EI-Kadhim,
Ali Er-Rida, Muhammed EI-Xhevad,
Ali EI-Hadij,
Hasan EI-Askerij
dhe pasardhėsin e EI-Hadij-ut-imam
El-Mehdiun dhe tė gjithė pėrēuesuit e argumenteve tė Tua tek robet
e Tu dhe besnikėt e Tu nė vendin Tėnd. Jepu tė gjithė atyre bekime
tė shumta dhe tė pėrhershme".
"0 Zot! Bekoe zbatuesin e urdhėrit Tėnd tė shpresuar dhe
tė drejtin e pritshėm, fshihe atė me anėn e engjėve tė Tu tė
afėrt,
jepi atij mbėshtetje e ndihmė me frymėn e shenjtė: 0 Zot i botėve!"
"0
Zot! Bėje atė propogandues tė Librit Tėnd dhe mbrojtės tė fesė
Tėnde,
bėje pasardhės mbi tokė ashtu siē bėre tė tjerėt para tij, mundėsoja
atij detyrėn qė patė kėnaqėsinė tia ngarkosh. ēliroje
atė nga frika dhe jepi sigurinė qė tė ti adhurojė e tė tė mos bėjė
shok askėnd. 0 Zot! Pėrforcoje
atė dhe pėrforcoju me tė, ndihmoje atė qė tė tė ngadhėnjeje Ty,
jepi atij njė mbėshtetje tė dashur dhe njė hapje tė lehtė e tė
suksesėshme, jepi atij fuqi fitimtare prej vetės Tėnde. 0 Zot!
Pastroje me anėn e tij fenė Tėnde dhe porositė e mesimet e tė tė Dėrguarit
Tėnd, me qėllim qė asgjė nga e drejta tė mos humbase dhe as t'u
fshihet krijesave tė Tua"
"O Zot! Ne duam prej Teje njė shtet bujar, i cili tė
forcojė fenė islame dhe shtetasit e vet dhe tė mposhtė hipokrizinė
dhe hipokritėt; njė shtet qė tė na bėjė neve propogandues tė nėnshtrimit
ndaj Teje dhe udhėheqjes nė rrugėn Tėnde, tė na japė me tė mirat
dhe nderet e kėsaj botė dhe tė botės sė pėrtejme"
"0 Zot! Tė vertėtėn qė na e mėsove po e mbrojmė dhe ēfare
nuk mundem tė realizonim prej saj e dimė"
"0 Zot! Na bashko sė bashku nė emėr tė sė drejtės dhe
mbyll tė ēarat nė radhėt tona, vendos midis nėsh rregull, rrite
numurin tonė dhe ktheje nė krenari poshtrimin tonė. Pasuroi me tė
drejtėn familjet tona, na e hiq me anėn e saj gjobėn, lehtėsoje me tė
varfėrinė tonė, zbardh me tė fytyrat tona, lidh me tė familjet
tona, realizo me tė kėrkesat tona dhe premtimet tona,jepu pėrgjigje
pozitive lutjeve tona, na plotėso me tė sa mė tėpėr prej dėshirave
tona. 0 mė i miri pegjegjės dhe me bujari shpėrblyes: Na i shėndosh
me tė gjokset tona dhe na hiq andej zemėrimin dhe urrejtjen, na drejto
me tė nė rrugė tė drejtė, nė kushtet kur ka shumė mosmarrėveshje
e kontradikta nė lidhje me kuptimin e sė drejtės. Me urdhėrin Tėnd,
Ti e drejton nė rrugė tė mbarė kėdo qė dėshiron, prandaj na jep
fitoren kundėr armikut Tėnd dhe armikut tonė. Ajo
ėshtė e drejta e sigurtė".
"0 Zot! Nė tė ankohemi Ty pėr humbjen e profetit tonė, pėr
mungesėn e imamit tonė, pėr numėrin tonė tė vogėl dhe numėrin e
madh tė armikut tonė, pėr konfuzionin dhe grindjet e shumta nė radhėt
tona dhe pėr kundėrvėnien e kohės kunder nėsh. 0 Zot! Bekoe
Muhammedin dhe na ndihmo nė tė gjithėve nė lidhje me sa mė sipėr,
dukė na dhėnė fitoren e shpejtė, duke na zbuluar dėmet, duke na
afruar fitoret dhe duke nxjerrė nė pah fuqinė e sė drejtės. Nė
shenjė tė mirėsisė Tėnde, na vesh me fuqinė Tėnde, me mėshirėn
Tėnde, 0 Mėshirues i Mėshiruesve!"
Pastaj
thuaj atė qė siē tregohet e thoshte Imam Es-Sadlku (a):
Zot!
Unė tė lutem Ty sepse je i plotfuqishėm dhe i giithė ēka mundshėm
qė brenda mundėsisė sė urdhėrit Tėnd tė urtė dhe tė vendimit Tėnd
qė as kundėrshtohet e as ndryshohet, tė mė shkruash mua nė radhen e
pelegrinėve tė EI-Haxhxhit
nė Qabe, qė, i mbare qoftė haxhillėku i tyre, i falenderuar qoftė qėllimi
i tyre, tė falura qofshin mėkatet e tyre, tė larguara qofshin tė kėqijat
e tyre. Po ashtu tė lutėm, qė, nga sa vendos e ke mundėsi, tė zgjatėsh
jetėn time e tė me shtosh tė mirat, tė mė bėsh ngaata qė tė
ndihmojnė nė fitoren Tėnde dhe tė mos mė zėvendėsosh me ndonjė
tjetėr."
Lutu gjithashtu me anėn e kėsaj lutieje
(duaje)
0 Zot! Mė mėshiro duke me futur nė radhėn e tė mirėve e
duke mė lartėsuar nė radhen e tė lartėve; ma shuaj etjen me njė
gotė prej burimit tė Selsebilit (Burim uji nė parajsė); me shpėrble
me djem jetėgjatė si pėrla tė fshehur; me ushqe me frutet e parajsės
dhe me mishin e zogjve; me vesh me rroba prej taftaje dhe mėndafshi tė
shkėlqyer. Natėn e Kadrit, gjatė pelegrinazhit nė EI-
Haxhxh nė
Qabe mė jep vdekjen nė rugėn Tėnde dhe nėn urdhėrat e Tua, mė jep
mbaresinė dhe suksesin, mė plotėso lutjet dhe kėrkesat e mia. Dhe
kur tė mbledhėsh tė parat dhe tė fundit ditėn e Gjykimit, mė mėshiro
mua dhe mė shkruaj pafajsinė para zjarrit tė ferrit.
Mos mė vur vargoj nė ferr; mos mė dėno e poshtėro me dėnimin
Tėnd; mos mė jep tė haj nga pema e Zekkumit (lloj
peme, frutet e tė cilės janė tė hidhura dhe u jepen mėatarėve-shėnim
i pėrkthyesit) e as nga arkivoli mos mė fut nė
radhėn e djajve; mos ma pėrcėllo fytyren me zjarr dhe nga ēdo e keqė
mė shpėto! 0 Ti, qė s'ka Zot pėrveē Teje! Dhe nė tė vertėtė nuk
ka Zot pėrveē Teje qė Je Nje.
Lutje
pėr syfyrin
Lutjet nė kohėn e syfyrit:
Ndėr lutjet e pėlqyeshme tė syfyrit ėshtė ajo e thėnė nga
Imam Muhammed EI-Baker Bin Ali Bin EI-Husein (a) si mė poshtė:
"0 Zot! Unė tė lutėm tė me japėsh
diēka nga madhėshtia Jotė, me'ēka mė madhėshtore, dhe tėrė
madhėshtia Ytė ėshtė e shkėlqyer.. 0
Zot! Unė lutėm pėr madhėshtinė Tėnde".
"0 Zot! Unė tė lutėm tė me japėsh diėka nga bukuria
Jotė, meēka me tė bukur, dhe tėrė bukuria Jotė ėshtė madhėshtore.
0 Zot! Unė lutėm pėr bukurinė
Tėnde".
0 Zot! Unė tė lutėm tė
me japėsh diēka nga fuqia Jotė, me ēka me tė fuqishme, dhe tėrė
fuqia Jotė ėshtė absolutė. 0 Zot! Unė lutėm pėr fuqinė Tėnde".
" 0 Zot! Unė tė lutėm tė me japėsh diēka nga madėria Jotė, me ēka
ka me tė madhėrishme, dhe tėrė madhėria Jotė ėshtė e madhėrishme.
0 Zot! Unė lutėm pėr madhėrinė Tėnde".
" 0 Zot! Unė tė lutėm
tė mė japėsh diēka nga drita Jotė, me ēka. ka me tė ndritėshme,
dhe tėre drita Jotė ėshtė e shkėlqyeshme, 0 Zot! Unė lutėm pėr
dritėn Tėnde".
"O Zot! Ti ke tė drejtė mbi mua, por mė mėshiro. Unė kam detyrimie
ndaj njerėzve prandaj mė ndihmo t'i pėrballojė ato.
Ti je pėrgjigjur ēdo miku dhe unė jam miku Yt. Bėje mikėpritje timen
kėtė natė parajsėn. O Dhurues i parajsės, O Urdhėrues i faljes.
ēdo gjė ėshtė nė dorėn Tėnde".
Gjėrat
e pėlqyeshme Natėn e Kadrit
1.Laja
2.Kalimi i natės me lutje dhe falje
3. Dhėnie lėmoshash e ndihmash pėr tė varfėrit dhe nevojtarėt.
4.Leximi i Kuranit tė Shenjtė, sidomos i sureve Rum, EI-Ankebute dhe
Ed-Duhane
5. Leximi i lutjeve tė posaēme pėr kėtė natė, midis tė cilave
lutjet e Imam Ali Bin EI-Husein Zejnul-abidin(a), qė ėshtė:
" 0 Zot! Unė
pėr Ty jam njė skllav i vogėl, nuk disponoj pėr vete asgjė qė tė
mė vlejė apo dėmtojė dhe nuk prish prej saj kot. Pėr kėtė deshmoj me veten
time. Pranoj para Teje dobėsinė e fuqisė sime dhe tė aftėsive tė
mia. Fale Muhammedin dhe Familjen e Muhammedit dhe realizo dėshirėn qė
mė ke premtuar mua dhe gjithė besimtarėve e besimtareve nė kėtė
Natė. Plotėsoje ate qė nuk mė ke plotėsuar, sepse unė jam njė
skllav i gjorė, i varfėr, i dobėt, i pėrulur dhe i fyer".
" 0 Zot! Mos mė bėj tė tė harroj pėr kujdesin dhe mbrojtjen qė mė
ke dhėnė, as pėr mirėsitė qė mė ke sjellė dhe as pėr durimin qė
ke treguar nė plotėsimin e kėrkesave tė mia, edhe nėse je vonuar, nė
dit tė mira apo nė kėqia, nė tė shėndoshė apo fatkeqėsi, nė
varfėri apo kamje. Ti
je dėgjues dhe plotėsues i lutjes.
Lutja e ndarjes nė tė premten e fundit tėmuajit
tė Ramazanit
Sahabij (ata shoqėruan
Profet Muhammedin kur iku nė Medinė-shoqėrues i pėrkthyesit), i lartėsuar
Xhabir Bin Abdullah EI-Ensarij ka thėnė:
"Hyra tek Resulullahu (S) tė premten e fundit tė muajit tė
Ramazanit dhe, sapo mė pa, mė tha :
" 0 Xhabir! Kjo ėshtė e premtja e fundit e muajit tė
Ramazanit prandaj pėrcille duke thėnė:
" 0 Zot! Mos e bėj atė afatin e fundit tė agjerimit tonė
nė tė. Mė bėj mua tė mėshiruar dhe jo tė privuar .
"Kush e bėn kėtė ka rituar dy tė mira: ose arrin edhe
Ramazanin e Ardhshėm, ose fiton faljen e Allahut dhe mėshirėn e Tij.
|