Takim javor me leksion nė gjuhė gjermane:
Ēdo hėnė18:45-20:00 nė Schilfweg 53
27751 Delmenhorst, pastaj rimė
qetė-sė bashku

 

Sherbime &Servis
Hyrja nė Islam

        Abdesti
       
Namazi
       
artikuj tė Shkurt
Biblioteka e Ahl-ul-Baytit
Kalendari Islamik

Kengė Islamike

Historia

Software Islamike
Prodhime Ruges Islamike
Dita-e Al'Qudsit
Kontakt 
Impressum
Enzyklopedia Islamike

Problemi i dėnimit me vdekje nė Iran

 

Angazhimi konstruktiv pėr drejtėsi dhe problemi i dėnimit me vdekje nė Iran 

Situatat e krizės janė karakterizuar ndėr tė tjer, se fuqishėm jemi "kundėr" diēkahit me zė shum mjaft tė lartė  pa treguar njė alternativė mjaft tė pjekur ", pėr" tė cilėn qendrojme. Kėshtu, pėr momentin shumė janė kundėr racizmit, kundėr sionizmit, kundėr humbjes sė punės, kundėr shkurtimeve sociale, kundėr kapitalizmit grabitqar ose, mė sė fundi, kundėr  kazino-kapitalizmit, kundėr luftės, kundėr dėbimit dhe, vėrtet, kundėr dėnimit me vdekje. 

Problemi i tė gjitha kėtyre "kundėr-veprimtarivė" ėshtė se ata janė shumė tė lehta tė manipulohen dhe tė drejtohen, sepse aktivistėt nuk kanė njė bazė tė patundur, pėr tė cilėt atė nė fakt qėndrojnė/janė. Ėshtė e habitshme se askund nuk ekziston njė thirrje pėr drejtėsi tė plotė. Nė zonat e segmentuar ndoshta thirrjet dėgjohen, si pėr shembull pėr "Drejtėsisė sociale", Por vlera  universale dhe gjithėpėrfshirėse “drejtėsia”  cilėn ēdo zemėr e shėndoshė tė ēdo njeriut e aspiron pothuajse e lindur, seshtė e ndashme. Kėshtu p.sh. njė drejtėsi sociale nuk mund tė realizohet nė qoftė se ajo nuk ėshtė njėkohėsisht ekonomike, politike, arsimore dhe ushtarake, etj.. 

Por kjo nuk ėshtė dėshira e shumicės sė liderėve nė botė tė mbizotėrojė drejtėsia, pavarėsisht nėse ajo ėshtė e sunduesit demokratike apo jodemokratike. Sepse nė qoftė se vetėm njė minimum drejtėsisė sė vėrtetė do tė krijohet, pothuajse tė gjithė sundimtarėt do tė dėnohen si vrasėsit masivė me bashkėpunėtorėt e tyre, si torturues dhe dhunuesit, si njerėz qė ndalojnė qėllimisht ndihmat urgjente do tė dėnohen si pėrgjegjės pėr urinė e mijėra e mijėra njerėz. Dhe kush do tė angazhohet pėr njė sistem qė kėrcėnon atė veten? Dhe kjo qėndron dhe pėr nėpunės e sistemeve tė tilla si gazetaret. Pra, kjo ėshtė e kuptueshme qė tėrbimi i njerėzve, “medial” ėshtė me tė vėrtetė drejtuar dhe kontrolluar "kundėr" ēdo gjė, por jo "pėr" vlera tė qėndrueshėm afat-gjatė. 

Aktualisht ėshtė njė shtet i cili ėshtė duke u pėrpjekur pėr tė thyer kėtė rreth vicioz si brenda ashtu dhe nga jashtė, dhe ajo ėshtė Republika Islamike e Iranit. Ky shtet ėshtė duke u pėrpjekur si nė politikėn e brendshme po ashtu dhe nė politikėn botėrore pėr tė krijuar drejtėsinė.

Nė politikėn e brendshme, ajo nė mėnyrė tė pashmangshme pėrplasen nė rezistencėn e gjatė-vendosur e strukturave aristokratike. Por ata janė prej kohėsh nė defanziv. Arsyeja ėshtė udhėheqja e vendit. Udhėheqėsi shpirtėror Imam Chamene'i, njeriu mė i fuqishėm nė vend duke jetuar nė jetėn e tij private njė modesti qė edhe nga kundėrshtarėt e tij nuk mund tė mohohet.

Ai pėrpiqet pėrmes vendimeve tė tij tė menēur dhe mbi tė gjitha me shembullin e tij personal kėtė modesti e shoqėruar me mirėnjohje konstruktiv si njė element botė-politike ta themeloj. Aktualisht, vendi ka gjithashtu edhe njė president qė jeton at rrugė modeste. Edhe nė qoftė se strukturat e drejtėsisė nuk kanė arritur ende tė gjitha zyrat qeveritare dhe shumė ministėr vetė ende nuk e kanė kuptuar mirė, zhvillimi ėshtė evident.  

Thjesht Bota perėndimore krejtėsisht orientuar materialisht nuk mund dhe nuk do tė kuptojnė dhe shaka bejne pėr thjeshtėsinė e veshjes sė Presidentit. Se pikėrisht ky President atėherė pėrpara botės del dhe nė mėnyrė tė qartė shpreh se sistemi botėror ėshtė i padrejtė, qė Kėshilli i Sigurimit dhe vetoja janė tė padrejtė dhe kėrkon drejtėsi, si pėlqen sundimtarėve se botės aspak. Nė fund tė fundit, presidenti se thotė njė sekret, por diēka qė ēdo person i arsyeshėm i se ēdo sistemit nė botė e di, por deri mė tani nuk guxonte tė mendojnė pėr atė apo edhe ta shprehen. Qytetar i botės guxon tė angazhohet nė disa fusha "kundėr" diēkahit, por jo "pėr" diē, dhe sigurisht jo pėr njė drejtėsi gjithėpėrfshirėse e botės.

Dhe pėr kėtė arsye nuk ėshtė ēudi qė ēdo e imagjinueshėm dhe tė paimagjinueshme mjete pėrdoren pėr tė diskredituar sistemin e Republikės Islamike tė Iranit. Shumė "tė djatht" nė botėn perėndimore janė tė habitur nga kujdesi dhe pėrsosja  e traditės e elementeve tė rreme dhe tė interesuar pėr Islam dhe Iranin, dhe shumė tė majtė janė tė interesuar pėr drejtėsinė sociale, ekonomike, dhe shoqėrore, dhe merren me kėto tema. 

 Prandaj, ajo pėr udhėheqėsit e botės ėshtė rėndėsie e madhe, nga koha nė kohė ndonjė "rraket mediatike"  e lėshojnė kundėr sistemit tė Republikės Islamike tė Iranit pėr tė ftoh atė interes.

Tė tilla sulme mediatike punėsuan ditėt e fundit sidomos ato media cilėt me gėzim disa dit para tė vizitės sė njė racistit nė formėn e Ministrit tė Jashtėm tė Izraelit nė vendin e tyre u gėzuan.

 

Shkurtimisht faktet:

Shkruan se nė Iran njė vajz 23-vjeēare u ekzekutua pėr tė cilėt dyshohet se ka kryer njė vrasje si 17-vjeēare. Kritika kryesore e botės perėndimore ėshtė se vrasėsi ishte moshės sė mitur kur ndodhi krimi, ku me kėtė pre supozojnė kėtu se gjithė bota duhet tė bazohet nė pėrkufizimin e botės perėndimore nė lidhje me moshėn e pjekurisė. 

Gruaja ėshtė dėnuar pėr vrasjen e kushėririt tė atit tė saj, gjykatė iraniane ketė e vėrtetoj. Ajo kishte pranuar fillimisht ketė vepėr pėr shkak se avokati i saj kishte thėnė se si "e mitur" nuk mund tė ndiqet penalisht, por mė vonė revokojė pranimin e saj tė parė dhe deklaroi se ajo donte tė mbulojė shokun e saj nė at kohė tė rritur, dhe kėshtu pėr tė shpėtuar atė nga ekzekutimi .

Prova ishte gjithashtu dhe nga rrėfimi aq e madhe se ajo u dėnua. Dashuri i saj ėshtė dėnuar pėr pjesėmarrje nė dhjetė vjet burg. Edhe pse kryetari i vendit ka kėrkuar qė tė shtyhet ekzekutimi pėr tė dhanė mundesija prindėrve se vajzės pėr tė mare nga mbijetuarit e viktimės pėlqimin mi heqė dėnimin me vdekje, por mbijetuarit nuk kane ndryshuar mendjen edhe pas disa vitesh.

Sipas ligjit tė Iranit, i cili ėshtė bazuar nė ligjin islam, nė rastet e vrasjeve, vendimi pėr dėnimin me vdekje ėshtė ke tė afėrmit e viktimės e tė vdekurit.

Kėshtu shkurt gjendja e kėsaj ndodhje. Para se vijon njė analizė e situatės, duhet tė dėrgohet paraprakisht. Askush nuk pretendon se Republika Islamike e Iranit ka themelua tashmė idealin e drejtėsisė. 

Edhe mbėshtetėsi mė i zjarrtė se thotė njė gjė tė tillė! Ndoshta deri tani vetėm njė pjesė e vogėl e idealeve qė janė tė dokumentuara nė Kushtetutėn e Republikės Islamike tė Iranit janė realizuar. Pėrveē kėsaj, asnjė i huaj qė nuk ka qasje nė dosjet mundet detalisht tė komentoj rastin konkret, edhe nėse tėrė bota perėndimore beson tė jetė e autorizuar dhe fuqizuar pėr ketė. Por rasti nuk e ndryshon faktin se Republika Islamike e Iranit "pėr" drejtėsi nė botė qėndron dhe raste tė tilla individuale mund tė keqpėrdoren nga elitat sunduese perėndimore vetėm tė mbyste atė ndjekje tė drejtėsisė.

Edhe nėse nuk ėshtė e mundshme pėr tė jashtmit ti vlerėsojnė detajet e kėtij rastit tė veēantė, ekzistojnė dy aspekte tė pėrgjithshme nė kėtė rast qė mund tė shqyrtohet nė mėnyrė tė pavarur dhe analizuar nė mėnyrė kritik. Njė ēėshtje ėshtė dėnimi me vdekje nė pėrgjithėsi. Aspekti tjetėr ėshtė mituria.Sa i pėrket dėnimit me vdekje, ekziston me sa duket nė botėn perėndimore tė pėrhapur ideologjia (me pėrjashtim tė SHBA-sė dhe Izraelit) se dėnimi me vdekje duhet tė refuzohet nė parim, pavarėsisht nga shkalla e krimit. Njė ide e tillė meriton respekt dhe sigurisht qė meriton tė diskutohet, nėse ajo konsekuent dhe nuk trillohet apo manipulohet, jetohet. Sepse refuzimi themelore i dėnimit me vdekje do tė thotė se askush nuk ka tė drejtė pėr tė vrarė dikė tjetėr qė tė dėnojė atė. Ēdo Vrasja e njė keqbėrėsit duhet tė refuzohet. Dhe mė shumė duhet ēdo Vrasja e njė personi tė pafajshėm tė refuzohet. Konkretisht, kjo do tė thotė, se ēdo person i cili ėshtė kundėr dėnimit me vdekje, tė jetė kundėr pėrdorimit e ēdo armėve kundėr popullatės civile dhe duhet ta merr nė konsideratė ēdo politikan si kuazi-vrasės cili pėrdor armėt kundėr popullit tė pafajshėm. Masakrat e Gazės nga Izraeli do tė jetė vetėm maja e ajsbergut! Njė kundėrshtar i dėnimit me vdekje nė parim duhet tė jetė njė pacifist absolut. Ēdo veprim ushtarak i Izraelit, SHBA-s dhe tė tjerė imperialistėt kryera me vdekje duhet tė hidhet poshtė dhe kundėrshtohet nga ky njeri, se a seshtė ajo asgjė mė shumė se njė lloj dėnimit me vdekje! Nėse p.sh. Izraeli ndonjė "lider" e ndonjė organizate me helikopterė sulmon dhe i vranė, duhet tė shkaktojnė rezistencėn e tij tė vrullshėm, pasi njė "dėnim me vdekje" u realizua pa akuzuar dhe pa patur mundėsi pėr tė mbrojtur veten nė gjykatė, nė krahasim me ata tė dėnuar nė gjykatė.

Argumenti i vetė-mbrojtjes lėviz nė njė rast tė tillė, sepse sulmi i  bėre me helikopter nga Izraeli nė Rripin e Gazės apo SHBA-s nė Afganistan, zakonisht nuk ndodhin nė njė veprim tė drejtpėrdrejtė ushtarake (madje edhe nga fakti qė tė dyja veprojnė nė territor tė huaj), por "pėr tė dėnuar "terroristėt, tė cilėt kurrė nuk kanė qenė nė gjyq!

Por kur pikėrisht ato mediat qė mbulojnė pak a shumė ēdo krim tė Izraelit, dalin kundėr ekzekutimit tė dėnimit me vdekje tė njanit nė Iran aq fort. Pėrshtypja e manipulimit dhe propagandės ėshtė amplifikuar/ pėrforcuar. Dikush qė ėshtė me tė vėrtetė kundėr dėnimit me vdekje, ai nuk mund tė dėshiron tė vrasin as Hitlerin apo Sadamin dhe asnjė nga rojet e KZ-kampeve sė pėrqendrimit, edhe nė qoftė se ai ishte akoma aq brutal! 

Nė kėtė aspekt pėrfundimisht po pėrsėrisim: Njerėzit tė cilėt janė me tė vėrtetė nga bindja e tyre e brendshme kundėr dėnimit me vdekje dhe madje sakrifikojnė veten sa pėr tė vrarė dikė tjetėr meritojnė respekt dhe mundemi objektivisht tė diskutojmė me ta cilat tė rrugėve tėrė njerėzimi mund tė ēojė mė afėr drejtėsisė. 

Islami nuk e kėrkon njė vepėr tė tillė tė lartė, rekomandon me siguri atyre qė mund tė falin dhe nė situata ku padrejtėsia nuk ėshtė dominuese nė shoqėri.

Aspekti i dytė ėshtė minoriteti. Dhe ky aspekt do tė diskutohet nė mėnyrė tė pavarur nga rastit specifik nė tė cilin situata nė kėtė drejtim ėshtė mjaft e dyshimtė. Minoriteti nė botėn perėndimore pėr disa dekada definohet me moshėn 18 vjeēare, me para ajo ishte 21.

Dhe se si ajo bota perėndimore nė arrogancė e tij tė paarritshme pėrcakton, duhet pjesa tjetėr e tėrė botės atėherė ashtu tė orientohen. Dhe askujt si bie nder sy, ēvar situatė absurde shkakton kjo vendosmėri nė sistemin e vet.

Pėr shembull, nė Gjermani, njė 14-vjeēare vajzė me lehtėsi mund tė ketė marrėdhėnie seksuale me njė djalė 15-vjeēar, pa pas mundėsi njė prokuror tė ndjek penalisht ato. 

Mund edhe tė ketė fėmijė. Vetėm nuk munden tė martohen sepse ata ende nuk janė tė moshės ligjore, nė kėtė rast as pėlqimi i prindėrve seshtė i nevojshėm. Ata (dhe aktualisht fėmija i tyre) duhet tė presin derisa tė dy janė tė paktėn 16 vite, dhe pastaj tė martohen me pėlqimin e tė dy prindėrve. 

Pėrcaktimi i moshės madhore nė Islam ėshtė ndryshe. Prandaj, kufijtė e pėrmendura nė Islam janė vendosur nė mėnyrė arbitrare. Vini re se njė 20-vjeēar nė Gjermani 50 vjet mė parė nuk ka qenė i moshės madhore dhe sot ėshtė. Shpejtėsia e maturimit ėshtė rritur nga viti? Nė kėtė aspekt, ēėshtja e miturit sigurisht meriton tė diskutohet, gjithashtu mund tė shtrohet pyetja a sistemi aktual arsimor nuk ėshtė pėrgjegjės pėr ketė faktin se pjekuria shpirtėrore i ka mbetur mbrapa pjekurisė fizike. Kjo kėrkon, megjithatė, njė menaxhim tė arsyeshėm dhe objektiv e jo njė propagandistik.

Ne jetojmė nė njė botė nė tė cilėn bota perėndimore duke shkatėrruar nė jetėn e pėrditshme aq shumė tė pafajshėm nė Palestinė, Afganistan, Irak dhe gjetkė nė botė. Ne jetojmė nė njė botė, nė tė cilėn shumė e jetės tė rinjve nė botėn perėndimore shkatėrrohet nė botėn perėndimore vetė, si pėr shembull nga rekordi i korrjes sė opiumit nė Afganistan nėn mbikėqyrjen amerikane.

Ne jetojmė nė njė botė ku kriza financiare tė prodhuara nga perėndimi shkakton ēdo ditė rreth 30.000 njerėz tė vdesin nga uria. Askush nuk kėrkon nė tė gjitha kėto raste, moshėn sė tė vrarėve ose a ata e meritojnė njė dėnim me vdekje apo jo. 

Njė rregullim Botėror gjithmonė fillon me kėrkesėn e drejtėsisė dhe jo me luftėn kundėr sistemit tė parė(RII) nė botė qė kėrkon drejtėsi. 

Gjithkush prandaj duhet tė fillojnė me vetvete. Gjermania kėtu me siguri mund tė luajė njė rol udhėheqės nė botėn perėndimore. Njė Gjermani qė del nga NATO-ja dhe tė gjithė ushtarėt e tij tė sjellė pėrsėri prapa, njė Gjermani cila qėndron pėr drejtėsi dhe jo ēdo krim sė SHBA-s dhe Izraelit mbėshtesin, njė Gjermani nė tė cilat vlerat universale tė drejtėsisė prapė tėrheq nė tėrė shoqėrinė.

Njė Gjermani e tillė atėherė mund tė diskutojė se sa  mund njė ide e vet nė mėnyrė tė detajuar tė jetė model pėr vendet e tjera.

Njė Gjermani, por qė u zhvillua gjatė tetė viteve tė fundit, si njė nga vendet politikisht mė tė urryer nė botė (pa atė duke u thėnė popullit tė vet) dhe ėshtė vendosur direkt nė anėn e SHBA dhe Izraelit si njė shėrbėtor pa vullnet tė vet dhe kėshtu rrezikon jetesėn e eksportuesit; njė Gjermani e tillė nuk mund tė ndihmojė veten, edhe me sa duket tė pafajshėm nė vende tė tjera. 

http://www.muslim-markt.de/forum/messages_archiv/682.htm

 Yavuz Özoguz mė 06 Maj 2009:  pėrkthyer nga Shaban Burri

Edhe nė gjuha tjera

 Ju lutemi na lidhni nė lutjet e juaja Rruga Islamike mbėshtetet nga:        
 

Ndisni E-Mail me pyetje apo Kommente pėr kėt Faqe: webmaster@alb-islam.de
Copyright © 1999-2011 Rruga Islamike e.v